نگاهی به پروژه خانه صفا | طرحی از خانه تراب |

یکشنبه, دی 10, 1402, 12:22
اخبار معماری, پروژه
ثبت نظر

کانسپت و توضیحات به بیان معمار طرح – خانه صفا در نزدیکی میدان امیرچقماق و در کوچه‌های خشتی یزد واقع گردیده است و در چشم‌انداز بلند مدت خود خانه‌ای است که از لحاظ تکنیک ساخت معنای خود را به لحاظ خانه بودن از دو جهت اقامت و سکونت حفظ می‌نماید و در کنار آن برای ارتقای سطح کیفیت فرهنگی تلاش می‌کند. موقعیت استراتژیک این خانه قابل توجه است؛ زیرا در منطقه ثبت جهانی شهر یزد قرار دارد و در مجاورت بناهای شاخص شهری مانند تکیه امیر چخماق و مسجد جامع جدید قرار دارد؛ در نتیجه، عواملی مانند حفظ انسجام محیط تاریخی، استفاده از مصالح و تکنیک‌های سنتی ساخت و ساز را در طول فرآیندهای طراحی و ساخت را به دنبال دارد. فقط در مناطقی که به طور کامل تخریب شده‌اند، بر اساس اسناد موجود، از طراحی مجدد هماهنگ با ساختار اصلی خانه استفاده کردیم.
پس از اتمام مرحله طراحی و شروع اجرا، شرایط کارگاه از جمله مسائلی در قسمت شمالی خانه و ضرورت حفظ یکپارچگی راه پله اصلی نمایان شد. افشای اینکه درب ورودی تخریب شده و اتاق‌ها از پیکربندی اولیه خود در طول زمان منحرف شده‌اند، همکاری بین تیم‌های طراحی و اجرا را تقویت کرد. این فرآیند تکراری منجر به طراحی جامع‌تر و دقیق‌تر شد.
در مجموع، هدف اولیه این طرح حفظ و بازنمایی صادقانه ارزش‌های نهفته در بافت تاریخی یزد بود. از جمله این ارزش‌ها می‌توان به ادغام خانه با محیط تاریخی، مجاورت آن با اقامتگاه‌هایی که زندگی در آنها بی‌وقفه جریان دارد، ادغام الگوی حیاط فرو رفته و حفظ تناسبات متمایز آن اشاره کرد.

لوکیشن خانه صفا
خانه صفا یک خانه قدیمی در یزد و در محله امیرچخماق واقع شده‌است.
خانه صفا، از جبهه جنوب غربی به سفره‌خانه سنتی ماهور و از ۳ جبهه دیگر به مسیرهای دسترسی متصل است. اطراف خانه را بناهایی با کاربری مسکونی تشکیل داده که برخی تغییر کاربری‌هایی چون هتل، کارگاه و سفره‌خانه یافته‌اند.

شروع پروژه: ۱۳۹۸
خانه فاقد سردر و یا تزیینات و در نهایت سادگی بنا شده است. با وجود مساحت و ابعاد نسبتاً کوچک بنا، خانه در دو سطح همکف و گودال باغچه، بنا گردیده است. پلان کلی گودال باغچه خانه به صورت چهار صفه و چهار طرف ساخت می‌باشد و طبقه همکف خانه دو جبهه ساخت (جبهه شمالی و جنوبی) دارد.

مالکیت سابق خانه صفا
خانه صفا، توسط آقای سیدکاظم نماینده و همسر ایشان خانم صفا رجال از صاحب قبلی آن خریداری گردید. ایشان به همراه فرزندان خود در این خانه زندگی می‌کردند.

مالکیت فعلی خانه صفا
پس از مرگ خانم صفا رجال و خالی از سکنه‌بودن خانه، آقای سیدمحمد نماینده برای حفظ خانه، تصمیم به فروش آن برای ساکن شدن افراد جدید در خانه گرفتند. آقای زرگرچی خانه را خریداری نمودند و اقداماتی جهت مرمت در خانه انجام دادند و در نهایت خانه توسط آلاء چاوشان و شریک ایشان سیداحسان‌الله علوی خریداری گردید.

چالش‌های مرمت خانه
جداره شمالی بنا در اثر نشست زمین دچار تخریب و آسیب‌های نسبتاً جدی گردیده بود. این مساله باعث ترک خوردن و ریزش پله‌های زیرزمین، آسیب سقف اتاق دو دری و راهروهای جداره شمالی، پله و خرپشته شده بود.

کشفیاتی در حین پروسه مرمت
ورودی اصلی خانه در ضلع شمال غربی در زیر ساباطی که در گذشته تخریب گردیده است قرار دارد، این ورودی در پی تسطیح و آسفالت این کوچه بسته شده‌است. بعدها در ضلع شرقی خانه درگاهی به خانه الحاق شده است که دسترسی مستقیم و بدون فضای واسط به حیاط را فراهم نموده است.
اتاق شمالی خانه یکی از فضاهای اصلی خانه که در ابتدا اتاقی سه دری بوده است و در گذر زمان توسط صاحب خانه به اتاقی دو دری تغییر شکل داده. ۴ پستوی قرار گرفته در جوار اتاق، نقشی خدماتی داشته و به عنوان انبار استفاده می‌شده است. در جداره رو به حیاط پستو، نورگیری شیشه‌ای قرار داشته که هنگام شروع پروژه تخریب شده بود.

ارزش‌های بنا
• قرارگیری در بافت تاریخی یزد
• مجاورت با خانه‌هایی که زندگی در آن جریان دارد
• حفظ نسبی اصالت خانه
• وجود الگوی گودال باغچه در خانه
• تناسبات منحصر به فرد حیاط
• دسترسی و ارتباط عمودی ویژه و منحصر به فرد در خانه
• امکان استفاده از فضای پشت‌بام و وجود بهارخواب در فضای اصیل خانه
• وجود ورودی دهلیزی و منحصر به فرد با ارتباط به هر سه سطح بام، همکف و زیرزمین

مصالح مورد استفاده در خانه صفا
مصالح بکار رفته در این بنا که شامل حداکثر قابل توجهی خشت و بعد آجر، خاک، چوب، مصالح ملات‌سازی چون خاک، آهک و گچ می‌باشد. تمامی این مصالح ساختمانی به میزان و نسبت مشخصی فرآوری می‌شوند و حجم استفاده از هر کدام کاملاً با موضوع زیبایی، عملکرد و سازه در ارتباط است.

مشخصات پروژه:
• طراح: خانه تراب
• سرپرست طراحی: محمد حسین دهقانی
• مطالعات و شناخت: مریم حیدرى
• برداشت وضع موجود: سیدجواد عاصى علوى، مهدى رفیع‌پور
• طرح مرمت: محمدحسین دهقانى، هانى شایق، مریم حیدرى
• سه‌بعدی: محمد مرشد
• طرح احیا: سیدهادى رضوى
• دستیار طرح: مریم حیدرى
• طراحى درجا: سیدهادى رضوى، زهرا ابوئى
• طراحى فضاهاى خیس: زهرا ابوئی
• ناظر عالى: حاج حسین کمالى اردکانى
• مشاور و مدیر ارشد پروژه: سیدهادی رضوی
• مدیر فنى: هانى شایق
• سرپرست کارگاه: زهرا ابوئى
• برداشت ازبیلت: فرزانه شیرمحمدی، انسیه صالح‌راد
• رده: بازسازی
• کارفرما: احسان علوی
• مساحت: ۱۷۰ مترمربع
• محل پروژه: یزد
• سال: ۱۳۹۸
• تصاویر: مینا ابویی