نگاهی به «آموزش معماری در استودیو شماره یک دانشکده معماری دانشگاه اوکلاهوما»؛ نمونه موردی پروژه مرکز فرهنگی گنجعلی خان

اختصاصی معمارنیوز- پروژه مرکز فرهنگی گنجعلی خان، طرح شماره ۴، استاد گروه: دکتر خسرو بزرگی

مقدمه:
امروزه در دانشکده های معماری معتبر دنیا، نحوه هدایت درست دانشجویان در مواجهه با موضوعات مختلف توسط اساتید، می تواند آینده او را شکل و هویت ببخشد. افزایش‌ دید دانشجو در جهت اندیشه های سازنده معماری، چه در شیوه و بیان معماری و چه در عملکرد معماری، پیشرفت آن جامعه را تضمین می کند.
شاهد هستیم که دانشکده های مختلف دنیا، علاوه بر معماری منطقه خود، معماری سایر تمدن های جهان هستی را بررسی و واکاوی می کنند. ولی حتما از افتخارات معماری خود، غافل نمی شود.
ایران یکی از تمدن هایی است که در حوزه معماری، حرف ها در سینه دارد. سینه ای که توسط دانشکده های معتبر دنیا، کالبد شکافی و تجزیه و تحلیل شده، هماهنگی های آن با اقلیم، تاریخ و بافت منطقه در ابعاد پروژه دانشجویی، مطالعه، بارگذاری و با بهترین شکل و شمایل نقد و ارائه می گردد.
پروژه مرکز فرهنگی گنجعلی خان در کرمان، یکی از ده ها پروژه ای است که توسط گروهی از دانشجویان دانشکده معماری دانشگاه اوکلاهوما، پس‌ از انجام مطالعات میدانی و گردآوری اطلاعات پایه، تحت هدایت استاد خود (دکتر خسرو بزرگی)، تعریف و ارائه گردیده است.
امیدواریم روزی را شاهد باشیم که دانشکده های معماری ما با همین دقت، علاوه بر معرفی پروژه های ملی، معماری سایر کشورها را نیز مطالعه و به بهترین نحو (در سطح ملی و بین المللی) ارائه نمایند. در ادامه نگاهی به ارائه پروژه مرکز فرهنگی گنجعلی خان، طرح شماره ۴ دانشکده معماری دانشگاه اوکلاهوما با تدریس و نظارت دکتر خسرو بزرگی داریم.

معرفی:
در این استودیو، دانشجویان ضمن تعریف یک پروژه، مطالعات امکان سنجی، تجزیه و تحلیل سایت مورد نظر را انجام داده و با توجه به اطلاعات و فناوری روز جهان، پایداری، زیبایی شناسی و سایر نکات لازم در تعریف و بارگذاری طرح بر روی سایت، مطالعات خود را تکمیل و ارائه داده اند.

محدوده:
طرح نهایی، حاصل بکارگیری تجارب گذشته (از مطالعات قبلی) در بررسی و برطرف کردن چالش های جدید با بهره گیری از دانش و مهارت و انتخاب بهترین گزینه از میان سایر گزینه های محتمل است. پروژه مرکز فرهنگی گنجعلی خان در بافت شهری قرار دارد. رعایت مسائلی چون: محیط زیست، زمینه گرایی و ارتقای کیفیت محیط پیرامون و پرهیز از انزوای طرح در جهت افزایش هویت منطقه، حائز اهمیت است.

اهداف:
• شناخت عملکرد، زمینه، مصالح، تاسیسات، به عنوان عوامل تاثیرگذار در تعیین فرم معماری.
• تمرین داوری یک پروژه در فرآیند طراحی (بررسی و انتخاب گزینه منتخب).
• ترکیب و هماهنگی بین عملکرد، فناوری، و سایر عوامل موثر در تعیین فرم معماری.
• بکارگیری سایر رشته ها در فرایند طراحی (جامعه شناسی، شهرسازی، اقتصاد، فرهنگ و…)
• گرافیک و ارائه مناسب گزینه ها.
• بکارگیری سایر مهارت ها در فرآیند طراحی (نوشتاری، تصویری، صوتی و …)
• توجه به تاریخ و ظرفیت های سایت پروژه.
• آمادگی برای ورود به عرصه معماری حرفه ای.

موضوع پروژه:
مرکز فرهنگی گنجعلی خان با هدف خلق محیطی عمومی برای جذب و پرورش استعداد های هنری، خلاقانه و سازنده در فضاهای آموزشی- نمایشی و کارگاه های آموزشی در ۲۵ هزار مترمربع طراحی شده است.
این مرکز با هدف معرفی و ارائه خلاقانه و نوآورانه فرهنگ و علوم سنتی و مدرن، پذیرای میهمانان و علاقه مندان خواهد بود.

نکات طراحی:
– معرفی طرح معماری در تقابل مناسب با بافت قدیمی و سنتی.
– ایجاد فرم و فضایی مدرن در ترکیب با هندسه ای قدیمی.
– طراحی بر پایه تقارن، جهت معرفی معماری کویری.
– رعایت اصل  وحدت در کثرت (ادغام فضای داخلی و خارجی در قالب طرحی واحد و یکپارچه)
– احترام مفهوم باغ و ترکیب مناسب با محوطه سازی در معرفی معماری کویری.
– هماهنگی و ارتباط منطقی بین مفهوم باغ و طبیعت پیرامون.
– هماهنگی بین مصالح، ساخت و فناوری.
– همخوانی هندسه و ساختار ارگانیک.
– رعایت اصول انرژی پایدار.
– نورگیری طبیعی کلیه فضاهای داخلی.

الزامات فضاهای عمومی:
کاربری های مورد نیاز مرکز فرهنگی، شامل ریزفضاهای زیر است:
– پارکینگ
– لابی و سرسرا
– آرشیو و بایگانی
– بارانداز
– اتاق تاسیسات
– کتاب فروشی و هدایا
– فضای آموزشی
– فضای ویژه مطالعه کودکان
– فضای چندرسانه ای و اینترنت
– کتابخانه
– فضای نمایشگاهی
– فضای نمایشی
– فضای اداری
– کافی شاپ
– خدماتی

زمین پروژه:
موقعیت طرح در محدوده گنجعلی خان کرمان است. شهرکرمان، توسط دشت کویر (سمت شرق) از افغانستان و پاکستان جدا می شود. رونق تجاری کرمان با کشور هند، مدیون دوران تیموری و صفوی (۱۵۸۷-۱۶۲۹) است. اماکن تاریخ شهر کرمان، علاوه بر محدوده تاریخی گنجعلی خان، شامل حمام های قدیمی، مساجد تاریخی و اماکن فرهنگی و تاریخی بسیاری است.

ویژگی های معماری در سایت:
مجموعه گنجعلی خان، دارای هویت غنی معماری کویری بسیار ارزشمندی است. هویت موجود، حاصل تعادل در معماری کویری- سازگاری با محیط و حفظ مقیاس انسانی در تقابل با معماری حاضر در سایت می باشد. به همین دلیل شهر کرمان، چون سایر شهرهای کویری، شخصیتی منحصر بفرد دارد.
در چنین فضایی، تمامی بناها با یک هدف ساخته می شوند. مقابله و سازگاری با آب و هوای کویری. این ویژگی بدست نمی آید، مگر احترام به تاریخ چند هزارساله تمدن و فرهنگ مانند تمدن سومریان و فرهنگ زرتشتیان.

♦ نمــایش فیلم های پروژه:

هماهنگی در گردآوری اطلاعات پروژه:
گروه تحقیق و مصاحبه معمار ملی؛ عیسی ذکایی و الهه مایانی       www.instagram.com/memarmeli_oh

دریافت داکیومنت
تصویر پوستر
منابع خبر: MemarNews.com
regenerativefutures.space10.com
مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.