معرفی کتاب «مجموعه جامع مصالح شناسی؛ دفتر اول: آجر در معماری (زیبایی و کارایی ها)»

معرفی کتاب «مجموعه جامع مصالح شناسی؛ دفتر اول: آجر در معماری (زیبایی و کارایی ها)»

نویسندگان: سید باقر حسینی، سید زهرا سیدین خراسانی
ناشر: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
تاریخ انتشار: ۱۳۹۵
تعداد صفحات: ۶۲۰
قیمت: ۳۶۰/۰۰۰ ریال

بخش هایی از مقدمه کتاب:
پژوهش های متفاوت و در عین حال متنوع نسبت به آجر و پرداختن به بخش های وسیعی از مقوله آن به وسیله محققین، نشان دهنده اهمیت شناخت آجر است. اگرچه از آجر به عنوان یک مصالح ساختمانی در کتب بسیاری نقل شده است اما عدم پرداختن به آجر و محوریت آن در تمامی ابعاد ساختاری، کالبدی، تاریخی، اقتصادی و… به گونه ای جامع همواره مدنظر نگارندگان پژوهش های فوق به عنوان ضعفی بنیادین در مبانی نظری این حوزه است که تأثیری مستقیم در ارائه هنر معماری بومی ایرانی خواهد داشت.

شناخت شاخصه های فنی و اجرایی آجر یکی از لازمه های سوق دادن معماری با دستاوردهای روز دنیا است. اگرچه پشتوانه معماری ما بسیار غنی است اما در بعد عملکردی دارای ضعف های بنیادینی در حوزه اجرا هستیم. سهولت تولید، اجرا و نصب آجر یکی از ملزومات ساخت وساز در دنیای معاصر است. بسیاری از متخصصین ما در حوزه ساختمانسازی فاقد اطلاعات مکفی هستند که این عامل مانع از ابتکار و نوآوری در ابعاد مختلف این صنعت چه در بحث طراحی و چه اجرا می گردد. همچنین فقدان پژوهش های هدفمند از سوی مراکز آموزشی و پژوهشکده ها منجر به سکون و عدم پیشرفت بسیاری از حوزه های ساختوساز گشته که صنعت آجر نیز جزئی از آن است.
برای گذر از تکنولوژی سنتی و رسیدن به فن آوری های نوین تولید و بهره برداری از آجر، مطالعات جامعی را در این حوزه می طلبد که با اهداف رسیدن به اقتصاد پایدار به طور کامل همسو است.

هدف از گردآوری و تألیف مجموعه فوق، معرفی آجر به عنوان بخشی از پیکره ابنیه است که چگونه در ازمنه تاریخ، ایده پردازی، ساخت، پردازش و اجرا گشته و ارزش های آن به صورت پیوسته در جزءجزء بنا خودنمایی نموده است.
درنهایت تاثیرات آن را در طول تاریخ، از گذشته های دور تا عصر حاضر به عنوان یک مصالح ساختمانی موفق که برآمده از تفکر بوم آوردی است، مورد بررسی و تأمل قرار گرفته، چرا که آجر در هر سرزمینی دارای هویت و شاخصه های خاص خود است. در بخش های دیگر این نوشتار سعی گشته با مرور مباحث تخصصی در این حوزه، بخش های عملکردی آجر شرح داده شود، چراکه بسیاری از مباحث مطرح شده به دلیل پراکندگی و فقدان منابع گردآوری شده ممکن است به دست دوستداران این هنر و صنعت نرسیده باشد.

• فهرست مطالب کتاب:

فصل اول: تاریخچه آجر
۱-۱ مقدمه
۱-۲ تعریف آجر
۱-۳ تاریخچه شکل گیری آجر در جهان باستان
۱-۴ هنر آجر ایران در انواع دوره ها
۱-۵ انواع و ابعاد آجر
۱-۶ شرق مدرن
۱-۷ آجر در غرب سنتی
۱-۸ آجر در غرب (دوره صنعتی)
۱-۹ آجر در غرب مدرن

فصل دوم: آجرکاری و تیشه کاری
۲-۱ مقدمه
۲-۲ تعاریف واژه های آجر تراشی، آجرکاری و تیشه داری
۲-۳ گذری بر تاریخ آجرکاری و تیشه داری
۲-۴ انواع شیوه های تزئینی آجرکاری
۲-۵ آجرچینی تزئینی در معماری اسلامی
۲-۶ جنس آجر جهت تیشه داری
۲-۷ روش کار تیشه داری
۲-۸ مراحل تیشه داری
۲-۹ نقش های آجری
۲-۱۰ شیوه اجرای نقش های هندسی
۲-۱۱ زمینه های مختلف نقش های آجرکاری

فصل سوم: خشت و چینه
۳-۱ مقدمه
۳-۲ معنای اصطلاحی چینه
۳-۳ معنای اصطلاحی خشت
۳-۴ تاریخچه شکل گیری خشت
۳-۵ نمونه هایی از کاربرد خشت در دوره پیش از تاریخ
۳-۶ ابعاد خشت
۳-۷ بررسی ساختاری خشت
۳-۸ راه های مختلف تهیه خشت
۳-۹ نحوه چیدن خشت (خشتچینی)
۳-۱۰ پوشش حفاظتی بناهای خشتی
۳-۱۱ عوامل خارجی مؤثر بر خشت
۳-۱۲ رفتار استاتیکی خشت
۳-۱۳ بررسی آسیب پذیری ساختمان های خشتی
۳-۱۴ بررسی جایگاه خشت در معماری بومی
۳-۱۵ بررسی جایگاه خشت در معماری معاصر
۳-۱۶ بررسی جایگاه خشت در طراحی داخلی
۳-۱۷ بافت خشتی
۳-۱۸ نماهای خشتی

فصل چهارم: بررسی نقش تزئینی و تحلیل زیبایی شناسی آجر
۴-۱ مقدمه
۴-۲ رویکرد سنتی نسبت به خشت
۴-۳ رویکرد تکنولوژیک دوره مدرن نسبت به خشت
۴-۴ حضور رنگ در معماری خشتی
۴-۵ تأثیر فرهنگ بومی بر شکل گیری فرم در معماری خشتی
۴-۶ بررسی ابعاد زیباییشناسی خشت و آجر
۴-۷ بررسی آجر از لحاظ کارکرد
۴-۸ نقش آجر در هویت معماری ایران
۴-۹ نقش آجر در مفهوم شفافیت در معماری اسلامی
۴-۱۰ نقش خاطره انگیزی آجر و خشت در معماری اسلامی
۴-۱۱ هماهنگی معماری و سازه با استفاده از آجر
۴-۱۲ نقش خشت و آجر در یکپارچگی مصالح در شهرهای سنتی
۴-۱۳ کاربرد تزئینی آجر

فصل پنجم: نمونه های موردی
۵-۱ مقدمه
۵-۲ نمونه اول «گنبد کاووس یا گنبد قابوس»
۵-۳ نمونه دوم «گنبد سلطانیه»
۵-۴ نمونه سوم «برج های خرقان»
۵-۵ نمونه چهارم «برج شبلی»

فصل ششم: مشخصات فیزیکی آجر
۶-۱ مقدمه
۶-۲ خاک رس
۶-۳ تعریف فیزیکی آجر
۶-۴ مشخصات آجر
۶-۵ معایب آجر
۶-۶ محاسن آجر
۶-۷ ارتباط درجه حرارت، مواد افزودنی و رنگ آجر
۶-۸ بافت آجر
۶-۹ ضرورت پخت خشت خام
۶-۱۰ روش تهیه آجر به روش سنتی
۶-۱۱ تهیه خاک و گل برای تهیه خشت به روش مدرن
۶-۱۲ روش تولید آجر (امروزی)
۶-۱۳ مراحل پخت (تهیه) آجر
۶-۱۴ انواع کوره های آجرپزی
۶-۱۵ مصرف انرژی در فرایند تولید آجر
۶-۱۶ طبقه بندی آجر
۶-۱۷ آجرهای نسوز

فصل هفتم: تحلیل عملکرد سازهای آجر
۷-۱ مقدمه
۷-۲ مقاومت آجر
۷-۳ تقسیم بندی ساختمان های آجری در برابر نیروی زلزله
۷-۴ عوامل مؤثر در مقاومت دیوارهای آجری
۷-۵ سازه های آجری
۷-۶ ساختمان های آجری
۷-۷ دیوارهای آجری
۷-۸ سقف های آجری
۷-۹ مقاوم سازی ساختمان های آجری
۷-۱۰ تحلیل عملکرد معماری آجر
۷-۱۱ بناهای آجری
۷-۱۲ کاربردهای ساختاری آجر در ساختمان های سنتی
۷-۱۳ کاربرد تزیینی و زیبایی شناسی آجر در ساختمان های امروزی
۷-۱۴ استفاده از آجر در کف سازی
۷-۱۵ استفاده از طرحها و نقوش آجر در سکوهای تزیینی

فصل هشتم: عناصر سازهای پایه با آجر
۸-۱ مقدمه
۸-۲ عناوین و اصطلاحات آجرچینی
۸-۳ پیوند در آجرکاری
۸-۴ آرایش پیوند نبش ها
۸-۵ انواع دیوارها بر اساس ضخامت و پیوندهای آن
۸-۶ انواع دیوار بر اساس موقعیت پیوند
۸-۷ دیوارهای آجری با فرم های خاص
۸-۸ اجرای پیوند آجری در اجزای مختلف ساختمان
۸-۹ مراحل اجرای دیوار آجری ساده
۸-۱۰ بندکشی

فصل نهم: ابزار و وسایل مورد استفاده در آجر
۹-۱ مقدمه
۹-۲ ابزارهای آماده سازی مواد اولیه
۹-۳ ابزار تهیه خشت
۹-۴ وسایل کنترل در آجرچینی
۹-۵ ابزارهای مورد نیاز کارهای عمومی آجرچینی
۹-۶ ابزارهای بریدن و شکستن آجر
۹-۷ ابزار بندکشی

دریافت تصویر جلد
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.