دفاعیه دکتری؛ “تبیین معیارهای طراحانه زمین بازی پارکهای شهری؛ از منظر سرزندگی کودک”

دانشجو مهرانه رعیتی؛ از پایان نامه خود تحت عنوان «تبیین معیارهای طراحانه زمین بازی پارک های شهری، از منظر سرزندگی کودک»، مورخ ۱۵ آذر ماه ۹۵ در آمفی تئاتر دانشکده معماری دفاع خواهد نمود.

چکیده ای از پایان نامه:
در سال های اخیر، جمعیت قابل توجه کودکان در ایران، توجه ویژه ای را به مساله آموزش و پرورش کودکان موجب شده است.آموزش و پرورش گاهی به طور مستقیم و گاه به طور غیر مستقیم از طریق تاثیر محیط ساخته شده بر کودک صورت می گیرد. یکی از مسائل مهم برنامه ریزی برای طراحی فضاهای باز شهری، فراهم آوردن زمینه های رشد مناسب کودکان در فضاهای باز جمعی است. امروزه پارک ها و بوستان های شهری بخشی جدایی ناپذیر از مجتمع های زیستی و فضاهای عمومی به ویژه در کلان شهرها محسوب می شوند و در براورده ساختن نیازهای اجتماعی و فردی شهروندان نقش اساسی و مهمی ایفا می نمایند و بخش عمده ای از زمان و محیط روزمره مردم از جمله کودکان را به خود اختصاص می دهند.

هدف این رساله فراهم آوردن چارچوبی منعطف برای تبیین چگونگی تعامل کودک با مکان، مکان با کودک و هم گرایی رویکردهای مکان محور و روانشناختی در فضاهای باز شهری است. تحقیق حاضر با تاکید بر بهره گیری از قابلیت های محیطی موثر بر ذهن و رفتار انسان، در صدد دستیابی به ایده های طراحی فضاهای ویژه کودکان در فضای پارک برای کودکان ۷ تا ۱۲ ساله با رویکرد ارتقای سرزندگی آنان است.

در این خصوص، پرسش اساسی این است که برای “ارتقا تعامل کودک با مکان” چه رابطه ای میان ویژگی های کالبدی فضای سبز و اغناء سرزندگی در کودک وجود دارد و در سطح خردتر، چه سلسله مراتبی از فعالیت ها، فرم و ساختار اجزاء در فضای بازی کودک بر افزایش سرزندگی او موثر است؟ برای پاسخ گوئی به پرسش پژوهش و آزمون فرضیۀ طرح شده، در گام نخست، با مرور سابقۀ موضوع در زمینۀ رفتار تعاملی، سرزندگی و رابطه آن با ارتقا خلاقیت کودک و پژوهش های درباره مکان، مفاهیم و نظریه ها مرتبط بررسی و تحلیل شده است. نتیجۀ این جستجو شکل گیری پایه های اصلی چارچوب تحلیلی رساله بوده است.

در گام دوم، به منظور کنترل و تدقیق چارچوب تحلیلی پیشنهادی، معیارها و شاخص های استخراج شده، با استفاده از روش تحقیق ترکیبی)کیفی کمّی (،مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در گام نهائی، بر مبنای نتایج حاصل از دو مرحله قبلی، ضمن تدقیق چارچوب نظری رساله به تفسیر ارتباط میان یافته های نظری و تجربی تحقیق پرداخته شده است. در تمامی این مراحل از دیدگاههای کودکانه و متخصصین طراحی برای کودک به صورت رفت و برگشتی استفاده شده است تا طراحی تنها بر اساس سلیقه های شخصی طراحان منظر انجام نشده و حق  و توانایی کودک برای مشارکت در تصمیم گیری هایی که بر زندگی او تاثیر گزارند نادیده گرفته نشود.

نتایج آزمون انجام شده در دو کشور ایران و امریکا نشان می دهد که فعالیت های مرتبط با بازی مختص گروه سنی بوده است و تفاوت های فرهنگی دارای حداقل تاثیر در این زمینه می باشند. همچنین تدقیق دیدگاههای کودک توسط متخصصان طراحی فضاهای کودکانه (بر اساس علم روانشناسی کودک) نشان داد که استفاده از عناصر طبیعی به دلیل تنوع و تحریک کنندگیشان، ایجاد خوانایی و تصویر ذهنی روشن از فضا، چند منظوره بودن و انعطاف پذیری فضا و رعایت مقیاس که حس امنیت و تعلق خاطر نسبت به محیط را در کودک ایجاد می کنند از مهمترین اصول طراحی فضای بازی می باشند که کودک را خلاق تر کرده و با توجه رابطه خلاقیت و سرزندگی احساس سرزنده بودن را در او افزایش می دهند.

اساتید راهنما:
دکتر محسن فیضی
دکتر فرهنگ مظفر

اعضای هیئت داوری:
دکتر علی اصغر ادیبی
دکتر حمیدرضا عظمتی
دکتر  عباس یزدانفر
دکتر  مهدی خاکزند

* حضور برای عموم آزاد و رایگان می باشد.

زمان: دوشنبه ۱۵ آذر ۹۵، ساعت ۱۲
مکان: آمفی تئاتر دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران
دریافت پوستر
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.