دعوت «پیتر آیزنمن» به ایران؛ چرا؟

به نقل از روزنامه شرق، شماره ۲۰۱۷، شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۳،صفحه۱۱

ایمان انصاری. استادیار معماری و شهرسازی دانشگاه شهری نیویورک -از روزی که خبر سفر پیتر آیزنمن به ایران و برگزاری همایش معماری معاصر با حضور وی در رسانه‌ها مطرح شد، موجی از اشتیاق، هیجان و ناباوری به سویم سرازیر شد. برایم هیچ چیزی بیشتر از دیدن واکنش شما هموطنانم ارزش نداشت چرا که خستگی و دشواری مهیاکردن این برنامه را برایم شیرین کرد؛ اما در میان این اشتیاق، مطالبی هم در یکی، دو رسانه داخلی مطرح شد که حضور این معمار بزرگ را در ایران مورد انتقاد قرار دادند. سعی بر آن کردم که بدون پاسخگویی به انتقادات و گاهی اتهامات، به بهبود برنامه همایش بپردازم به امید آنکه نتیجه مطلوب آن نگرانی منتقدان را رفع کند. با وجود اخذ روادید و برنامه‌ریزی و هماهنگی تمامی جزییات سفر، ارایه تمام مدارک لازم به مسوولان مربوطه و موافقت ضمنی آنها، سرانجام در روز دوشنبه، چهاردهم اردیبهشت و تنها یک هفته به آغاز این همایش، اداره اماکن نیروی انتظامی با درخواست صدور مجوز برای این همایش علمی، فرهنگی مخالفت کرد، چرا که به گفته آنان، «این همایش تبعات منفی برای کشور خواهد داشت.»
امروز بار دیگر در کشورمان شاهد یک خلأ بزرگ فرهنگی هستیم که گریبانگیر معماری و شهرسازی ما بیش از سایر عناصر فرهنگی شده؛ و همچون دیگر تعلل‌ها و چالش‌های فرهنگی در تاریخ کشورمان، هم‌اکنون نیز چاره فرار از این چالش فرهنگی نه نگاه و تقلید از غرب است و نه عقبگرد و بازگشت به گذشته و سنت. بلکه فرصتی برای بازنگری، تامل، تدبیر و تبادل نظر میان صاحبنظران فرهنگی کشورمان و در عین حال متفکران معماری معاصر در دنیا برای تعریف دوباره معماری ایرانی است. این امر به ما اجازه می‌دهد که به معماری ایرانی با نگرشی نوین از بیرون به درون بنگریم؛ و شاید در این بین، راه‌های تازه‌ای برای ترجمه، تطبیق یا تکامل معماری اصیل کشورمان با فرهنگ و نیازهای زندگی امروز در آن بیابیم. به اعتقاد من، این گفت‌وگو نه‌تنها نیازی اساسی برای معماری ایران است، بلکه برای آینده فرهنگ کشورمان حایزاهمیت خواهد بود.  پیتر آیزنمن کیست؟ این سوالی است که این روز‌ها خیلی‌ها پرسیدند و خیلی‌ها پاسخ گفتند. واقعیت این است که هیچ‌یک از اتهاماتی که علیه او این روز‌ها در روزنامه‌های ایران خواندم برایم قانع‌کننده نبود؛ و به‌عنوان یکی از شاگردان نزدیک او، این اتهامات شناختی نبود که از او دارم. پیتر آیزنمن شخصیتی است که شناخت واقعی‌اش بسیار دشوار است. او متفکری است که تئوری‌هایش را باید در لابه‌لای نوشته‌های پیچیده و نامه‌نگاری‌های متعددش با فلاسفه یافت؛ او معمار‌ی است که ایده‌هایش را باید در کنج «خانه‌های مقوایی» یا بین خطوط دایاگرام‌های خاطره‌گونه‌اش جست و استاد و معلمی است که تاثیر و عمق نفوذ او را باید در تربیت شاگردان مشهورش دید. از نگاه من، پیتر آیزنمن بیشتر از یک معمار، یک فیلسوف و متفکر است.
لینک این یاداشت در شرق: www.sharghdaily.ir/Default.aspx?NPN_Id=403&pageno=11