انتشار کتاب «معماری اجزا (جلد دوم)»

انتشار کتاب «معماری اجزا (جلد دوم)»

مؤلف: محمدرضا نیک بخت٬ مهندسان مشاور مرمت و معماری زندیگان
ناشر: پرهام نقش
تاریخ انتشار: چاپ اول | ۱۴۰۲
شمارگان: ۱۷۰۰ نسخه
تعداد صفحات: ۲۴۲ صفحه
قیمت: ۱,۲۰۰,۰۰۰ تومان (جلد نرم)

♦ پیش گفتار:
در طول سال هایی که به کار حرفه ای معماری در ایران مشغول بوده ام، همواره کنجکاوی درباره ی جزئیات معماری و نقش و جایگاه آن با من همراه بوده است. برای به خاطر آوردن نخستین ردپاهای این کنجکاوی، می توانم تا روزهای پرفراز و نشیب دانشجویی به عقب برگردم؛
زمانی که تمایل به فکرکردن در مقیاس های خُرد، باعث می شد تا درباره ی تعارضات فنی و هنری در طراحی جزئیات، با پرسش های بی شماری روبه رو شوم، شاید اصلی ترین سؤال این بود که چرا علیرغم اینکه جزئیات در بنا دیده می شوند و حتی مخاطب، آن ها را پر رنگ تر از حجم کلی بنا تجربه می کند، ما طراحی را در مرز پرداختن به این اجزاء متوقف می کنیم و سرنوشت شان را به دست باید ها و نباید های فنی می سپاریم. آیا تعارضی که میان مصلحت های فنی و مصلحت های زیبایی شناختی برقرار است، تعارضی حقیقی است یا کاذب؟ شاید این کنجکاوی ها زمانی برای من رنگ و بویی تازه گرفت که فرصت همکاری با مهندس بهروز احمدی فراهم شد؛ ایشان در کنار تمام چیزهایی که به من آموخت، باب تفکر پیرامون ملاحظات فنی و دستگاه زیبایی شناختی بومی را نیز در ذهن من گشود؛ از این رو، بی تردید این کتاب باید به ایشان پیشکش شود. در حدود بیست و چند سال در کنار مهندس بهروز احمدی و سپس در دفتر معماری زندیگان، در تلاش بودم تا بخت جزئیات را برای جدی شدن و نقش آفرینی در معماری امروز بیازمایم و آن را به ویژه به معماری مسکونی که با زیست مردم در پیوند است وارد کنم.
در این مدت، برخی کاستی ها را در این زمینه احساس کرده و دریافته ام که بسنده کردن به آموزه های دانشگاهی کافی نبوده و در مواقع بسیاری، گریزی از آزمون و خطا نیست. از این رو، اشتیاق در میان گذاشتنِ این تجربه ها با دیگران، قوی ترین انگیزه ای بود که ایده ی نشر چنین کتابی را در ذهنم پدید آورد.
پس از گذشت هشت سال از چاپ جلد نخست این کتاب در سال ۱۳۹۳ و معرفی جزئیات هجده بنای طراحی شده توسط دفتر معماری زندیگان و پیرو اقبالی که به آن شد، در پی آن بودم تا تجربه های پروژه های بعدی را نیز به اشتراک گذارم. امروز که جلد دوم این کتاب منتشر می شود، با احترام، آن را به مخاطبان فهیمی تقدیم می کنم که با انگیزه های خود موجب ادامه ی این مسیر برای من شده اند؛ و به یقین خود، خالق رخداد های تازه تر و غنی تری خواهند بود.
بدون تردید، بوده اند کسانی که بدون هم کاری و همراهی صمیمانه ی آن ها، به ثمر رسیدن این کتاب ممکن نبود و من در همین جا، مراتب سپاس گزاری ام را به ایشان ابراز می کنم. زیرا طراحی و نظارت بر اجرای جزئیاتی که در این کتاب خواهید دید، تنها بخشی از داستان انتشار چنین کتابی است. جمع آوری و مرتب کردن مستندات این اجزاء که به فراخور کار حرفه ای در دفتر، توسط افراد متعددی صورت پذیرفته نیز بخش دیگری است که نیازمند یک دست کردن اطلاعات و رفع نواقص احتمالی آن ها برای مفاهمه با مخاطب بوده است.
نباید از نظر دور داشت که آن چه در این کتاب آمده، محصول شرایط و اقتضائات کشور در زمان تولید اثر بوده است. امیدوارم که سال های آتی، تلاش های تازه ای را که در این حوزه تجربه می کنیم، در قالب جلدهای بعدی این کتاب منتشر کنیم و در اختیار علاقه مندان قرار دهیم.
[محمدرضا نیک بخت، تابستان ۱۴۰۱ خورشیدی]

♦ مقدمه:
در تعاریف جامع، معماری یک کل واحد است که از به هم پیوستن اجزاء تشکیل شده است. در این میان، نمی توان تأثیر گذاری اجزاء بر معماری را نادیده گرفت. زیرا کم توجهی به نقش جزئیات در تکمیل یک فرآیند معماری، مانع دست یابی کامل به هدف های مورد نظر طراح می شود و خط فکری او را به سرانجام نمی رساند. از این رو، توجه به جزئیات دامنه ی وسیعی از ظرفیت های معماری را در اختیار طراح قرار می دهد، به انسانی تر شدن مقیاس بنا کمک می کند و در فاصله های مختلف دید مخاطب از بنا، اطلاعات متنوعی عرضه می کند.
در انتخاب عناصر و اجزاء معماری، عمدتاً با دو دسته مواجه می شویم: نخست عناصر و اجزاء تولید شده ی داخلی یا خارجی که با وجود داشتن کیفیت قابل قبول، قیمت یا نحوه ی سفارش و تحویل آن ها، دشواری های خاص خود را دارد. همچنین به دلیل این که این اجزاء کم تر متناسب با شرایط معماری ما تولید می شوند، در همه جا امکان استفاده ندارند. دسته ی دوم عناصر و اجزائی اند که با کیفیتی نازل و فاقد ملاحظات معمارانه تولید شده اند؛ این دسته که آن ها را در نقاط مختلف کشور می توان در فروشگاه ها و کارگاه ها یافت، موجب تنزل شأن بنا شده و طراح را با سردرگمی و اکراه فراوان روبه رو می کند. مجموع این شرایط دست طراح را در به کارگیری این عناصر و اجزاء می بندد و گاه موجب می شود که تا جای ممکن، قید ورود به این بخش را بزند. دست کم در چنین وضعیتی، شاید بهترین راه، ورود شخص طراح به حوزه ی طراحی اجزاء و آموزش نیروهای حرفه مند در اجرای این جزئیات باشد. هدف اصلی در این کتاب، معرفی دستگاه زیبایی شناسی در طراحی نیست؛ بلکه منظور این بوده که در کنار دغدغه های هنری و معمارانه، اعتماد به نفسی در طراح به وجود آید که موجب بررسی، تحلیل، طراحی و ساخت اجزاء توسط وی شود.
با توجه به سابقه ی معماری ایران، بحث جزئیات و متعاقباً تزئینات، به یقین از ویژگی های هویتی و وجوه جدایی ناپذیر معماری بومی ما است. با توجه به فاصله ای که در این میان به وجود آمده، معماری امروزه ی ما از هویت عاری شده که علتی از علت های آن مربوط به مسائل فنی در ساخت است. کم شدن صنعت گران با کیفیت، حوزه ی ساخت معماری را به سوی اجزاء و عناصر وارداتی سوق داده است. از این رو، بسنده نکردن به عناصر و اجزای آماده و واردات آن، موجب پیوند میان طراح و دیگر حرفه مندان می شود و این امکان فراهم می گردد تا از ظرفیت های صنعت گران داخلی در ساخت و اجرای این جزئیات استفاده شود. هم چنین پیوند میان معمار و صنعتگر، موجب پیشرفت فنون ساخت و ورود خلاقیت حرفه مندان با مهارت به معماری و تأثیر و تأثر این دو حوزه می شود. در عین حال این موضوع، کارآفرینی میان حرفه مندان و کاهش هزینه های ساخت در پروژه های معماری را نیز فراهم می آورد.
قطعاً این تجربه ها با سال ها آزمون و خطا به دست آمده است؛ اما با گذشت زمان به الگوهایی برای ساخت و طراحی بدل شده اند و این خود می تواند فرصتی برای دیگرانی فراهم آورد که ادامه ی این مسیر را پی گیرند و به پیشرفت آن کمک کنند. امید داریم که تعامل میان معماران و صنعت گران و حرفه مندان، باعث پیشرفت فنون ساخت در عرصه های متفاوت گردد.

فهرست پروژه ها:
۱- ساختمان مسکونی حسابی
۲- ساختمان مسکونی بیات
۳- ساختمان مسکونی نیاززاده
۴- ساختمان مسکونی منصور ۲
۵- ساختمان اداری امیرابراهیمی
۶- ساختمان مسکونی ماکوئی پور
۷- ساختمان مسکونی آسمان
۸- ساختمان مسکونی فرهاد
۹- ساختمان مسکونی مهستان
۱۰- ساختمان مسکونی باغ بانک
۱۱- ساختمان مسکونی اسفندیار
۱۲- ساختمان مسکونی سپند
۱۳- ساختمان مسکونی خیابان دهم ولنجک
۱۴- ساختمان مسکونی گلستان
۱۵- ویلای امیردشت
۱۶- ساختمان مسکونی دربند
۱۷- ویلای ارغوان
۱۸- ساختمان مسکونی نیکان

دریافت تصویر جلد
منبع خبر: www.MemarNews.com
مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.
هرگونه استفاده از مطالب اختصاصی این سایت بدون کسب اجازه کتبی پیگرد قانونی دارد.