معرفی کتاب «برنامه ریزی منظر: کاربردهای محیطی»

انتشار کتاب «برنامه ریزی منظر: کاربردهای محیطی»

تألیف: ویلیام ام. مارش
ترجمه: دکتر مرتضی ادیب، مهدی خالصی
ناشر: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی
تاریخ انتشار: ۱۳۹۵
تعداد صفحات: ۵۱۵
قیمت: ۳۵۰/۰۰۰ ریال

دیباچه:
تحولات و رشد فعالیت های توسعه و عمران پس از انقلاب صنعتی و شتاب آن در سده های اخیر، نتایج و بازتاب های ناهنجاری در محیط زیست و پهنۀ زمین در پی داشته است که از نیمۀ دوم قرن پیشین نمود آن به شدت آشکار شده است.
در مسیر و بستر این تحولات، ایران نیز هرچند با تأخیر، اما با شتابی روزافزون، از نتایج نسنجیده این تحولات و توسعه، دچار مشکلاتی شده است که در عرصۀ مسائل محیطی و زیست محیطی به مثابه مهم ترین و چشمگیر ترین موضوع ها نمود یافته است و خروج از آن نیز به آسانی میسر نیست.

کتاب برنامه ریزی منظر:کاربردهای محیطی- نوشتۀ ویلیام مارش- در دهۀ هشتاد میلادی و ویرایش های بعدی آن تاکنون، اثر درخشانی است که محور آن را مسائل زیست محیطی این تحولات تشکیل می دهد. این کتاب که نخستین نسخۀ آن در سال ۱۹۸۳ منتشر شد، در فصل های مختلف، به تأثیر و بازتاب فعالیت های نسنجیده توسعه و نتایج محیطی و زیست محیطی آن با دیدی تحلیلی و روش مند می پردازد و در بیان هر فصل نیز ضمن اشاره به مصادیق واقعی ایجاد شده، اهمیت و ابعاد آن را به بحث می کشد.
در نسخه های منتشرشده بعدی این کتاب، همراه با افزایش فصل های جدید، اهمیت کنکاش و شناخت نویسنده از مقولۀ توسعه و اثرهای ناشی از آن افزایش یافته است. نویسنده همواره توجه دارد که تمامی فعالیت های عمرانی در صورت برنامه ریزی نادرست و نسنجیدن اثرهای آن، نتایج نامطلوب در پی خواهد داشت و تصمیم های اتخاذشده از سوی نهادها و سازمان های مربوطه در این زمینه نیز می تواند نقش مؤثری در بهبود یا تخریب بیشتر آن داشته باشد. از این رو، مطالب و مفاهیم ارائه شده در آن، می تواند راهگشایی برای تمامی دست اندکاران فعالیت های توسعه و عمران و به ویژه برنامه ریزان منظر و محیط و معماران منظر از دیدگاه کاربردی و پایداری باشد.

از جمله نظریه های قابل توجه این کتاب، تأکید نویسنده بر تنوع اقلیمی، زیستی و زیست محیطی در امریکای شمالی است و جالب اینکه این تنوع زیستی و زیست محیطی، شباهت شگرفی به ویژگی های پهنه و سرزمین ایران دارد و می تواند مصداقی برای نقاط مختلف ایران نیز باشد.
مهندس محسن خراسانی زاده
گروه معماری منظر دانشگاه شهیدبهشتی

بخشی از پیشگفتار مترجمان:
کتاب برنامه ریزی منظر، یکی از مهم ترین متون نوشته شده در زمینۀ برنامه ریزی منظر است که حاصل چندین سال کار و تجربۀ آموزشی ویلیام مارش، استاد مدعو رشتۀ معماری منظر دانشگاه بریتیش کلمبیاست. ویلیام مارش به مدت ۳۰ سال در دانشگاه میشیگان فعالیت داشت و گروه علوم زمین و منابع را پایه گذاشت؛ اکنون او به آموزش درس هایی در زمینۀ تحلیل، برنامه ریزی و تحلیل سایت مشغول است.

برنامه ریزی منظر یکی از رشته های مورد توجه در حوزه معماری منظر و دیگر رشته های برنامه ریزی محیط است که با دیدگاه کل نگر و گسترده به حوزه های میان رشته ای با علوم زمین شناسی، آب شناسی و اکولوژی و تخصص های مهندسی و طراحی، جایگاهی با اهمیت در برنامه ریزی و مدیریت منابع طبیعی و انسانی در جوامع پیشرفته دارد. نگاهی جامع و هدفمند که نبود آن هم اکنون در برنامه ریزی ها و تصمیمات کلان در مقیاس های بزرگ و کوچک سرزمینمان مشهود است.

آشنایی مترجمان با این کتاب در دوران تحصیل در رشتۀ معماری منظر و پژوهش در مباحث آنالیز سایت و برنامه ریزی منظر شکل گرفت. تجربۀ آموزش درس «سایت بستر شناسی سطحی و مهندسی» در دانشگاه شهید بهشتی و کمبود منابع فارسی در این زمینه، انگیزه ترجمۀ این اثر را به وجود آورد.
مرتضی ادیب مهدی خالصی

• فهرست مطالب کتاب:

۱. مقدمه و زمینۀ مطالعاتی
مطالعۀ موردی: “برنامه ریزی برای منظری پایدار”

۲. قالب های فیزیوگرافیکی ایالات متحد و کانادا

۳. فرم و عملکرد منظر در برنامه ریزی

۴. توپوگرافی، شیب و برنامه ریزی کاربری زمین
مطالعۀ موردی: “شیب به مثابه ابزار کنترل رشد در برنامه ریزی”

۵. خاک، تناسب کاربری زمین و دفع زباله
مطالعۀ موردی: “نقشه برداری از خاک در مقیاس سایت برای توسعۀ خصوصی”

۶. خاک ها و سیستم های دفع فاضلاب
مطالعۀ موردی: “برنامه ریزی دفع فاضلاب با استفاده از نقشه های خاک در نوا اسکاتیا”

۷. آب زیرزمینی، کاربری زمین و حفاظت از سفره آب زیرزمینی
مطالعۀ موردی: “برنامه ریزی برای حفاظت از آب ه ای زیرزمین ی ب ا استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی”

۸. جریان سیلاب، مدیریت آب و تغییر منظر
مطالعۀ موردی: “زیرساخت های سبز در مدیریت سیلاب، در شهر ساری در بریتیش کلمبیا”

۹. حوضۀ آبریز، شبکه های زه کشی و کاربری زمین
مطالعۀ موردی: “مفاهیم حوضۀ آبریز استفاده شده در مدیریت سایت صنعتی در سالتیلوی مکزیک”

۱۰ . جریان آبی، رود دره ها و خطر سیل
مطالعۀ موردی: “خطر سیل و تأثیر آتشسوزی بر حوضه های آبریز مناطق جنگلی”

۱۱. کیفیت آب، روان آب و کاربری زمین
مطالعۀ موردی: “کارآمدی جذب رسوبات و مغذی ها در یک تالاب مصنوعی، نزدیک دریاچ ۀ دلاوان در ویسکانسین”

۱۲. فرسایش خاک، کاربری زمین و رسوب گذاری جریان های آبی
مطالعۀ موردی: “کنترل فرسایش و رسوب گذاری در پروژه احیای رودکریک در ساوت لیک تاهو در کالیفرنیا”

۱۳. بهترین راهکارهای مدیریتی، حوضه های آبریز و سایت های توسعه

۱۴. جریان های آبی، شکل آبراهه و منظر رود کناری
مطالعۀ موردی: “مدیریت سیلاب و احیای آبراهه ها در یک حوضۀ آبریز شهری”

۱۵. فرایندهای خط ساحلی، تلماسه و مدیریت منطقۀ ساحلی
مطالعۀ موردی: “به دنبال گزینۀ سبز برای برنامه های سنتی حفاظت از ساحل”

۱۶. زوایای خورشید، گرمایش خورشیدی و محیط
مطالعۀ موردی: “نکاتی درباره خورشید که باید برای طراحی منظرمسکونی در عرض های جغرافیایی میانه مورد توجه قرار گیرد”

۱۷. خرده اقلیم، آلودگی هوا و محیط شهری
مطالعۀ موردی: “آب و هوای شهری در حال تغییر و کاهش استفاده از انرژی با طراحی منظر”

۱۸. برفک سطحی، یخ  خاک، کاربری زمین و محیط
مطالعۀ موردی: “یخ خاک و لوله های نفتی در طول آلاسکا”

۱۹. پوشش گیاهی، کاربری زمین و ارزیابی محیطی
مطالعۀ موردی: “نکته هایی مربوط به زیستگاه حیات وحش در برنامه ریزی مسکونی، تگزاس مرکزی”

۲۰. اکولوژی منظر، کاربری زمین و برنامه ریزی حفاظت از زیستگاه ها
مطالعۀ موردی: “احیای لجنزار برای زیستگاه پرندگان در دلتای رود فریزر در بریتیش کلمبیا”

۲۱. تالاب، زیستگاه و برنامه ریزی کاربری زمین
مطالعۀ موردی: “در جستجوی قوانین و مدیریت بهتر در مورد تالاب ها”

دریافت تصویر جلد
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.