انتشار کتاب «اندیشۀ منظر»

اختصاصی، معمارنیوز- انتشار کتاب «اندیشۀ منظر»

نویسنده: آگوستین برک؛ مدیر پژوهش‌های فلسفۀ محیطی و جغرافیایی در مدرسۀ مطالعات عالی در علوم اجتماعی پاریس فرانسه

مترجم: علی اسدپور؛ استادیار دانشگاه هنر شیراز
ناشر: انتشارات کتابکده کسری
تاریخ انتشار: بهار ۱۳۹۶
تیراژ: ۱۰۰۰ نسخه
تعداد صفحه: ۱۰۵
قیمت: ۲۰/۰۰۰ تومان

پیشگفتار مترجم:
کتاب پیش روی، پژوهشی ژرف، هوشمندانه، دقیق و فلسفی پیرامون لحظه‌ای در تاریخ زندگی بشر است که در آن منظر به‌مثابۀ یک پدیده، زاده شده است. از آن لحظه به بعد می‌توان دگرگونی‌ها و تکامل تدریجی مفهوم منظر را در بستر فرهنگ جستجو نمود و تاریخ آن را کاوید.

نویسندۀ کتاب، آگوستین برک، با احاطه‌ای که بر فرهنگ‌های گوناگون شرق و غرب داشته است، معیارهایی را پیشنهاد داده که بر پایۀ آن می‌توان به یافتن تاریخ تولد منظر در هر فرهنگی دست زد و بدین‌سان «جوامع منظر» را از غیر آن تمیز داد.
نوشته‌های برک در این کتاب سرشار از مفاهیم، اصطلاحات و اشارت ادبی، تاریخی، فلسفی و اسطوره‌ای است. از همین رو است که آن را به چکیدۀ فشرده‌ای از اندیشه‌های بشر در تعامل با طبیعت بدل نموده است.

کتاب در ۶ فصل و یک مؤخره ساماندهی شده و هر فصل نیز ۳ بخش فرعی دارد. در نگاه نخست عنوان‌های اصلی و فرعی کتاب کمی شاعرانه به نظر می‌رسند ولی خواننده با مطالعۀ متن آن درخواهد یافت که تا چه اندازه گزینش عنوان‌‌‌‌ها، هدف‌دار و زیرکانه بوده است. موضوعات و مفاهیم کتاب در سیری تاریخی گرد آمده‌اند، با این‌حال روایت تاریخی ندارند. مفاهیم کتاب آن‌چنان درهم‌تنیده هستند که بعید به نظر می‌رسد خواندن آن بدون آغاز از ابتدای کتاب سرانجامی داشته باشد.

اندیشیدن از طریق منظر:
شیوۀ رویارویی ما با طبیعت در طول زمان دگرگون شده است. این کتاب ریشه‌های تاریخی، ادبی و فلسفی این دگرگونی نسبت به طبیعت را وامی‌کاود؛ تغییری که اجازۀ رخ دادن چنین فاجعه‌های محیطی را داده‌اند. کتاب کنونی تأملی فلسفی است که نحوۀ مواجۀ جوامع انسانی را با محیط عرضه می‌کند. رویارویی‌ای که خود متأثر از مفهوم منظر در طول تاریخ است و تحت تأثیر نقشی است که مفهوم طبیعت در خیال انسانی ایفا نموده است. همچنین مثال‌های غنی و فراوانی را از گرداگرد جهان به نمایش می‌گذارد تا به تشریح بحران‌های محیطیِ معاصر در بافت محیط طبیعی و مصنوع، یاری رساند.

اندیشیدن از طریق منظر [اندیشه منظر] در نقطۀ آغازین چنین تغییری در نیروی کار انسانی و نخبگان شهری قرار دارد که به جدایی از طبیعت دست یازیدند. در پی آن، طبیعت به ساختاری تخیلی  بدل گردید که تعامل راستین ما را با جهان طبیعی در نقاب می‌پوشاند. استدلال کتاب این است که [چنین فرایندی] به گرامیداشت نظری و ادبی منظر با تباه کردن تعهد عملی و مؤثر موجود نسبت به طبیعت منتج شده است. طرح کتاب برپایۀ هستی‌شناسی هایدگر و جامعه‌شناسی وبلن  شکل گرفته و تمایزی قوی میان دو گرایش نسبت به منظر را فراهم می‌آورد: تدبیرِ دانشِ مردمِ نخستین که درگیر خلق منظر از طریق فعالیت‌های خود بودند- «اندیشۀ منظرین»؛ و گرایش‌های صریح و آشکار نظری و زیبایی‌شناختی ساکنان شهرهایِ مدرن که عاشق طبیعتی هستند که متعلق به تمدن تخریب کنندۀ منظر است- «اندیشۀ منظر».
کتاب، پیمایشی انتقادی از نظریه و اندیشۀ منظر برای دانشجویان، پژوهشگران و هر آن کس که به جوامع انسانی در ارتباط با طبیعت علاقه دارد، فراهم می‌آورد و در زمینۀ مطالعات منظر، فلسفۀ محیطی، جغرافیای فرهنگی و تاریخ محیطی مطالبی را تقدیم می‌کند.

این کتاب تفسیری متمایز، خلاق و چشمگیر از معنای منظر و روش‌های اندیشیدن پیرامون آن عرضه می‌دارد. کتاب با فایق آمدن بر گونه‌شناسی‌های دوگانه‌گرا توانسته است سهم بسیار مهمی در گسترش گفتمان‌های نظری معاصر ایفا نموده و نشان می‌دهد چگونه دو‌گانگی میان فرهنگ و طبیعت در اندیشۀ منظرین بیان می‌شود. این کار تلاشی مهم برای پایه‌گذاری راهی حد وسط میان ساختارگرایی اجتماعی افراطی و طبیعت‌گراییِ فرو کاهنده به شمار می‌رود.

• فهرست مطالب کتاب:

فصل اول: موج‌های تاریخ  
۱. منظر و اندیشه
۲. منظر بدون معماران منظر
۳. امواج تاریخ

فصل دوم: زمین، کنشی خودانگیخته 
۱. درخت بادام، جو و درخت زیتون
۲. رفاه زمینی
۳. حومۀ شهر و مؤنث ناشناس

فصل سوم: روز سوم از ماه سوم  
۱. غاری با بز- پا
۲. پایین آمدن از کوه تیچکا
۳. شاهدان تولد منظر

فصل چهارم: آن‌ها نمی‌دانستند که چگونه بنگرند  
۱. خوردن ناهار در ایوان
۲. در جستجوی اصالت
۳. اصل سی‌لینگ‌یون

فصل پنجم: تمایل به معنا در عین مادی بودن  
۱. اصل زونگ بینگ
۲. مرگ بر هارمونی!
۳. وا-جهان‌سازی مدرن

فصل ششم: چیزی مبهم پیش از گفته شدن    
۱. زمین همچون نقطۀ آغاز
۲. معنای عمیق منظر
۳. اصالت راستین ما
مؤخره: برای آنان که می‌خواهند بر مدرنیته چیره شوند

دریافت تصویر جلد
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.

هرگونه استفاده از مطالب اختصاصی این سایت بدون کسب اجازه کتبی پیگرد قانونی دارد.