آثار مخرب تخریب بنای نمازی اثر معمار ایتالیایی از نگاه بنیاد معماری انقلاب اسلامی

اختصاصی معمارنیوز- دکتر امیر محمدخانی رئیس بنیاد معماری انقلاب اسلامی در برنامه سفید (ویژه معماری) ضمن اشاره به رخدادهای ناراحت کننده ای که در زمینه عدم حفاظت از آثار ملی معماری پیش آمده، تخریب فضاهای فرهنگی و باستانی و ثبت شده معماری در چند وقت اخیر و به خصوص به خطر افتادن ویلای نمازی را که توسط معمار نامدار ایتالیایی جیووانی پونتی در شمال تهران ساخته شده، نگران کننده توصیف و آن را مصداق کامل تخریب فرهنگ کشور عنوان کرد.
وی سخنانش را با اشاره به این که رسانه ها باید در چنین شرایطی به کمک حفظ و مراقبت از آثار فرهنگی بیایند، آغاز کرده و در ادامه چنین گفت: یکی از مشکلات کشور ما این است که بعضی وقت ها خیلی بد از آثار تمدنی خودمان مراقبت و پاسداری می کنیم. و بعضی وقت ها نیز به دلایل عمدتا اقتصادی چوب حراج به بعضی از این گونه آثار می خورد؛ و پیش از این که کسی بفهمد دقیقا چه اتفاقی افتاده، با این حقیقت تلخ مواجه می شویم که این آثار از بین رفته اند. یکی از مظلوم ترین شاخه های این آثار، آثار معماری کشورمان هستند. به هر حال با توجه به تمدن دیرینه ای که داشته ایم و به نوعی موزه زنده معماری دنیا هستیم، حفظ آثار قدیمی معماری اهمیت فراوانی برایمان دارد. اما متاسفانه به یک باره می فهمیم که بعضی از منفعت طلبی ها و مسایل اقتصادی موجب می شوند اتفاقات ناگواری در این حوزه بیفتد…

دکتر امیر محمدخانی ضمن اشاره به این که متاسفانه در شرف تخریب یک اثر معماری بسیار بسیار مهم در خاورمیانه هستیم، ویلای ساخته شده توسط معمار نامدار مدرن ایتالیایی جیووانی پونتی در شمال تهران را این اثر در آستانه تخریب معرفی، و اظهار امیدواری کرد سایه سنگین این اتفاق ناگوار از معماری تمدنی ما دور شود. وی قدمت ویلای پونتی که به ویلای نمازی معروف است، را، شصت سال عنوان کرده و از آن به عنوان یکی از سالم ترین بناهای آن دوران در خاورمیانه یاد کرد. این معمار شناخته شده گفت: در سال های اخیر داستان های غم انگیزی بر این ویلای ارزشمند حادث شده؛ این ویلا در سال ۸۶ به عنوان اثری ملی ثبت میراث فرهنگی شده و در نامه ای این موضوع به مالک این بنا ابلاغ می شود؛ اما بعد در سال ۹۱ اتفاقات و اهمال کاری هایی در میراث فرهنگی صورت می گیرد، که باعث می شود مالک این بنا مجوز تخریب ویلای نمازی و ساخت یک هتل بیست طبقه در مکان این بنا را دریافت کند. درسال ۹۲ میراث فرهنگی که متوجه اهمال صورت گرفته شده، در نامه ای به شهرداری خواستار لغو مجوز ساخت هتل در زمین ویلای نمازی می شود، و در این نامه مشخصأ شهرداری را موظف می کند جلوی تخریب و ساخت این بنا را بگیرد. در ادامه نیز، مالک، در سال ۹۴ شکایت از میراث فرهنگی به دیوان عدالت اداری می برد؛ و متأسفانه رای دیوان عدالت اداری به نفع مالک صادر شده و به ایشان اجازه می دهد این ویلا را تخریب و یک برج بیست طبقه را در جای آن احداث کند. میراث فرهنگی دوباره درخواست تجدیدنظر به دادگاه داده و در نامه ای خواستار تجدیدنظر دادگاه می شود؛ که متاسفانه باز در این مرحله هم حق تخریب به مالک داده می شود.

این استاد دانشگاه در ادامه عنوان کرد: متاسفانه روند به صورتی پیش می رود که ما به رغم شناخته شدن به عنوان ملتی با سابقه دیرینه و نیز بهره مندی از شهرت میزبانی بی عیب و نقص، داریم اثری مهم در تاریخ معماری جهان را که میزبانیش را بر عهده داریم، از بین می بریم و این به هیچ وجه اتفاق خوشایندی نیست. وی با پرسش در این باره که طبق چه استدلالی می شود قبول کرد که بخشی از تاریخ مان و عناصر فرهنگی مان را، و در واقع  این ساختمان را که در حال حاضر سالم است، تخریب کنیم؛ بحث را فراتر از این ویلا برده و با اشاره به موارد متعدد تخریب آثار ملی معماری خواستار اتخاذ راهکاری برای ممانعت از ادامه این روند شد. وی ضمن اشاره بر این که شهرداری مشتاق به خرید این ساختمان و بناهای مشابه است، اما پروسه های بوروکراتیک طولانی همواره کاری کرده اند تا با مشکلات فراوان در این زمینه ها مواجه شویم، از آیت الله لاریجانی، رئیس قوه قضاییه خواهش کرد اقدامی درباره این موضوع صورت داده و با هر روش ممکن جلوی چنین تخریب هایی را در کشور بگیرد. به گفته این کارشناس معماری نه تنها باید جلوی این تخریب به قطعیت گرفته شود؛ باید بعد از آن نیز پروسه ای طی شده و تخریب های فرهنگی بررسی شود و نهادهایی پاسخگو برای ممانعت از چنین رخدادهایی مسئول شوند. وی درخواست ورود ویژه نهادهای مسئول به چنین پرونده هایی را کرد…

مصاحبه دکتر امیر محمدخانی با برنامه سفید:

تصاویر: آرشیو بنیاد معماری انقلاب اسلامی
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.