انتشار کتاب «مقدمه ای بر علم معماری؛ مبانی معماری پایدار»

نویسنده: استیون سوکولای
مترجمان:
دکتر ریما فیاض؛ عضو هیئت علمی دانشگاه هنر تهران
دکتر مجتبی مهدوی نیا؛ عضو هیئت علمی دانشگاه هنر تهران
سینا معماریان؛ کارشناس ارشد معماری و انرژی

ناشر: دانشگاه هنر
تاریخ انتشار: ۱۳۹۵
تیراژ: ۱۰۰۰ جلد
تعداد صفحه: ۵۸۱ صفحه
قیمت: ۲۵۰۰۰ تومان

نزدیک به سه دهه است که درس های وابسته به مصرف انرژی در ساختمان، سر فصل دروس دانشگاهی ایران قرار گرفته اند و بیش از دو دهه است که آیین نامه های مرتبط با این موضوع در کشور به اجرا گذاشته می شوند. در حال حاضر کتب اندکی را می توان یافت که فراتر از ارائه راه کارهای کلی و تعاریف، به عمق موضوع پرداخته باشند. این کتاب به گونه ای تفصیلی و کاربردی، با ذکر روش های محاسباتی به همراه مثال های متعدد، مقوله طراحی پایدار و علوم معماری را مورد بررسی قرار داده است و می تواند در آموزش حوزه های مرتبط با مصرف انرژی، نور، صوت و منابع انرژی و آب و بازیافت در رشته معماری در دانشگاه ها و در حوزه اجرایی برای حرفه مندان معماری و دست اندرکاران صنعت ساختمان، مورد استفاده قرار گیرد.

نویسنده کتاب، دکتر استیون سوکولای یکی از اولین افرادی است که در زمینه معماری و انرژی شروع به کار کرد.
او مدرس سابق دانشگاه و بنیانگذار چند نشریه در زمینه انرژی خورشیدی و مولف چندین کتاب و بیش از ۱۵۰ مقاله پژوهشی در زمینه انرژی خورشید، صرفه جویی انرژی در ساختمان، طراحی اقلیمی و معماری پایدار است.

کتاب حاضر جزء سیلابس درسی دانشگاه های برتر دنیا از جمله دانشگاه Harvard, MIT و … می باشد.

بخشی از مقدمه کتاب:
این کتاب قصد دارد مقدمه‏ ای بر علم معماری ارائه کند، تا درکی از پدیده فیزیکی که با آن سر و کار داریم فراهم آورد و ابزاری برای شناخت مصلحت ‏ها ایجاد کند. در دوران اخیر بسیاری پروژه‏ ها ادعا می‏کنند که توسعه پایدار را انتخاب کرده ‏اند، با این هدف که معماری پایدار داشته باشند. اما آیا واقعاً سبز یا پایدار هستند؟ برخی عبارات جدید در متون وارد شده‏ اند، مانند «سبزنما» یعنی یک ساختمان به شکل معمولی طراحی و بعد ادعا می‏شود «سبز» است.

امید آن است، بعد از درک محتوای این اثر، خواننده بتواند این سؤال را پاسخ دهد. زیرا، هدف اصلی در آموزش ایجاد ذهن نقاد است.
محیط‏ های ساختمانی از طریق اندام ‏های حسی، ما را تحت تأثیر قرار می‏دهند.
١) چشم یعنی بینایی، یک حالت آن نور و روشنایی است؛ هدف تأمین آسایش بصری و نیز تسهیل کارکرد بصری است؛
٢) گوش یعنی شنوایی، شرایط مناسب برای گوش دادن به صدای خواسته باید تأمین شود، همچنین کاهش (یا کنترل) صدای ناخواسته: نوفه؛
٣) حسگرهای حرارتی، بر تمام سطح بدن، در پوست؛ تنها یک مسیر حسی نیستند، زیرا بدن خود گرما تولید می‏کند و چندین مکانیزم‏ تنظیم دارد اما می‏تواند فقط در یک محدوده کوچک دما عمل کند و حتی محدوده‏ای کوچک‏تر از آن به عنوان شرایط آسایش درک می‏شود. شرایط حرارتی برای سلامت انسان باید تأمین شود.

آنچه برای طراح مهم است، توانایی او در کنترل شرایط محیط داخلی است: گرما، نور و صوت. راینر بنهام (١٩۶٩) در کتاب خود “معماری محیط هماهنگ” فرض کرد که شرایط آسایش می‏تواند توسط خود ساختمان فراهم شود (کنترل غیرفعال) یا با استفاده از انرژی (کنترل فعال)، و اگر ما منبعی نامحدود از انرژی داشته باشیم، می‏توانیم حتی بدون ساختمان آسایش را تأمین کنیم. در بسیاری از موارد در شرایط واقعی، ترکیب یا (همکاری) این دو نوع کنترل است که می‏توان بر آن اتکا کرد.
در این زمان و دوران، وقتی دانسته شد که منابع انرژی سنتی ما (زغال‏ سنگ، نفت، گاز) محدود هستند و استفاده فزاینده آنها نتایج جدی محیطی در پی دارد (انتشار ۲CO، گرمایش زمین و نیز آلودگی جو منطقه)، هدف طراح باید تأمین شرایط داخلی بدون یا با استفاده اندک از انرژی و استفاده از منابع دردسترس یا تجدیدپذیر باشد.

بنابراین وظیفه طراح این است:
١) بررسی شرایط موجود (شرایط سایت، اقلیم، نور روز و اقلیم صوتی)؛
٢) تعیین محدوده‏ های مطلوب یا قابل قبول (دما، روشنایی و سطح نوفه قابل قبول)؛
٣) تلاش برای کنترل متغیرها (گرما، نور و صوت) با روش‏ های غیرفعال (با خود بنا) تا جایی که ممکن باشد؛
۴) فراهم کردن اقدامات مصرف کننده انرژی (گرمایش، سرمایش، روشنایی الکتریکی و تقویت یا پوشش صدا) فقط برای کنترل بخش جزئی باقیمانده.

ساختمان تنها یک سرپناه، یا سدی در برابر اثرات ناخواسته (باران، باد و سرما) نیست، بلکه پوسته ساختمان باید یک فیلتر گزینش‏ گر؛ برای حذف اثرات ناخواسته و پذیرش اثرات مطلوب و مفید، مانند نور روز، تابش خورشید در زمستان یا تهویه طبیعی باشد.

این کتاب شامل چهار بخش است:
١) گرما: محیط حرارتی
٢) نور: محیط روشنایی
٣) صدا: محیط صوتی
۴) منابع: انرژی، آب، مصالح
در هر بخش اصول فیزیکی مرتبط و رابطه آنها با انسان بررسی شده ‏اند (آسایش و نیازهای انسان). سپس کاربردهای کنترل ساختمان (کنترل‏های غیرفعال) همچنین تجهیزات وابسته، کنترل‏های مصرف کننده انرژی “فعال” مورد بررسی قرار گرفته اند. تأکید بر این است که این موارد چگونه می‏توانند در طرح پیش‏ بینی شوند. قسمت اول (گرما) مهم‏ترین است، زیرا رفتار حرارتی ساختمان بیشترین تأثیر را بر مصرف انرژی و پایداری دارد و طرح آن کاملاً در حوزه مسئولیت معمار است. ممکن است در دیگر زمینه‏ ها مهندسین مشاور متخصصی باشند که کمک کنند.
هر بخش با یک سری داده‏ برگ همراه با چند “شیوه ‏برگ” تمام می‏شود که مربوط به همان بخش است و برخی محاسبات و فرایندهای طراحی را بیان می‏کند.

فهرست عناوین کتاب:

بخش ١: گرما، محیط حرارتی
١.١ فیزیک گرما
٢.١ آسایش حرارتی
٣.١ اقلیم
۴.١ رفتار حرارتی ساختمان‏ ها
۵.١ طراحی حرارتی: کنترل‏های غیرفعال
۶.١ کنترل‏ های فعال: HVAC

بخش ٢: نور: محیط روشنایی
١.٢ فیزیک نور
٢.٢ بینایی
٣.٢ نور روز و نور خورشید
۴.٢ روش های طراحی
۵.٢ روشنایی الکتریکی

بخش ٣: صوت: محیط صوتی
١.٣ فیزیک صوت
٢.٣ شنوایی
٣.٣ کنترل نوفه
۴.٣ آکوستیک اتاق

بخش ۴: منابع
١.۴ آب و ضایعات
٢.۴ انرژی
٣.۴ انرژی‏های تجدیدپذیر
۴.۴ مصرف انرژی
۵.۴ مسائل پایداری

• عرضه کتاب در غرفه انتشارات دانشگاه هنر در بیست و نهمین نمایشگاه کتاب، بخش دانشگاهی، سالن ۱۰۶، غرفه ۱۳۲

تصویر روی جلد
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.