نگاهی به پروژه «ویلای دماوند»؛ یکی از برندگان جایزه “A’ Design Award 2017”

سه شنبه, اردیبهشت 12, 1396, 16:00
اخبار معماری, گزارش مسابقات معماری
ثبت نظر

مسابقه طراحی A’ Design Award برای ترویج و شناسایی بهترین آثار طراحی خلاقانه در سراسر جهان، تأسیس شده است. هدف اصلی این رقابت، ایجاد بینش جامع و درک شیوه های طراحی مناسب و هماهنگ با برگزیده ترین طرح های بین المللی در تمام زمینه های صنعتی می باشد. همچنین هدف نهایی این رقابت ترغیب و تشویق طراحان، شرکت ها و برندها در سراسر جهان به منظور ایجاد سازه ها و پروژه هایی با کیفیت که سودمند برای جوامع انسانی است، می باشد.

سالیانه پروژه هایی که در نوآوری، تکنولوژی، طراحی و خلاقیت متمرکز می باشند، کاندید جایزه طراحی A′ می شوند. لازم به ذکر است که طرح هایی قبول می گردند که در بازه زمانی ۱۰ سال اخیر طراحی شده باشند.

پروژه ویلای دماوند؛ یکی از برندگان نقره جایزه بین المللی طراحی ۲۰۱۷ A Design Award
طراح: حسین شیرازیان؛ کارشناسی ارشد معماری، گرایش مسکن از دانشگاه علم و صنعت ایران
تاریخ اجرای پروژه: مهر ۹۴ تا آبان ۹۶
موقعیت پروژه: دماوند

معرفی و توضیحات پروژه به بیان طراح:

کاربری بنا:
بنای موجود با هدف گذراندن اوقات فراغت و به عنوان خانه خارج شهر (ییلاقی) مورد استفاده قرار خواهد گرفت. با توجه به ضوابط طراحی در باغات منطقه، محدودیت در ارتفاع و مساحت از احکام پیش روی طرح بود. طبق ضابطه موجود، همکف صرفا برای کاربری های خدماتی شامل پارکینگ، تاسیسات و انباری قابل استفاده بود. روی همکف، احداث دو طبقه با محدودیت ارتفاع مقدور بود که طبقه اول به عملکردهای عمومی شامل اتاق مهمان، پذیرایی، نهارخوری و آشپزخانه، اختصاص داده شد. طبقه دوم به عنوان فضای اختصاصی برای استراحت و خواب، شامل دو اتاق خواب با سرویس مشترک و نشیمن، می باشد. به دلیل بهره مندی از ارتفاع و دید مسلط به باغشهر دماوند در این طبقه، تراسی بزرگ و مسقف با مساحت ۵۰ متر مربع تعبیه شد که در ارتباط با فضای نشیمن برای استفاده همزمان بسیار مناسب است. آشپزخانه ای خطی نیز برای سرویس دهی به تراس و نشیمن (با توجه به اولویت استفاده در فصول گرم)، در طبقه در نظر گرفته شد. هر سه طبقه با پله اصلی به هم مرتبط شده اند. این پله در ارتباط با طبقات دارای درب جدا کننده می باشد تا امکان استفاده مستقل از طبقات و تواما جلوگیری از تبادل دمایی بین طبقات (در صورت استفاده از بخشی از خانه)، فراهم گردد. طبقه اول به طور مستقل توسط پله نمایان نما، قابل دسترسی است.

سطوح زیربنا و زمین پروژه:
مساحت سایت پروژه ۴۱۱ متر مربع می باشد (با ابعاد تقریبی ۲۱ در ۱۹ متر). زیربنای طبقه همکف بدون در نظر گرفتن صفه ورودی غربی، ۱۰۰ متر مربع و طبقه اول ۱۴۰ مترمربع می باشد. در طبقه دوم زیربنای ۱۵۰ مترمربعی شامل ۱۰۰ متر مربع عملکرد مسکونی و ۵۰ متر مربع تراس اصلی مسقف پروژه می باشد. در مجموع زیر بنای موجود، ۳۹۰ متر مربع می باشد.

ایده طراحی:
با توجه به اقلیم منطقه و بررسی تیپولوژی مسکن در واحد همسایگی، طراحی حجمی با سقف غیر مسطح برای مقابله با تجمع برف روی بام، در اولویت قرار گرفت. در طرح موجود سعی برآن شد تا شیب سقف (از احکام طراحی بود)، بخشی از حرکت منسجم حجمی باشد. به علاوه با درنظر داشتن دیدهای اصلی پروژه، حجم نهایی می بایست بهترین پاسخ را در مهمترین زاویه دید، پدید می آورد.
از یک سو قرارگیری سایت در دامنه کوه و مسلط بودن آن به دشت زیردست و از سوی دیگر محدویت متراژ آن (ناچیز بودن باغ باقی مانده پس از احداث بنا)، طرح را به سمت ارتفاع گرفتن هرچه بیشتر برای بهره مندی از دید مناسب، سوق داد. قرارگیری در همسایگی سایت های نسبتا خرد و مجاورت با بناهای متراکم و نه چندان شاخص، منجر به صلبیت و نفوذناپذیری در دو جبهه غرب و شرق شد. این در حالی است که جبهه شمالی و جنوبی با درنظر داشتن مسائل اقلیمی و امنیتی، دارای حداکثر تخلخل برای بهره مندی از دید مناسب، می باشند. ارتقای ایزولاسیون حرارتی بدنه های ساختمان و همچنین کارایی سیستم های تاسیساتی و آبرسانی در سرمای شدید، از مسائل مهم پیش روی طرح بود. برای جلوگیری از تبادل دمایی بین طبقات، در فضاهای داخلی برخلاف عملکرد ویلایی پروژه (لزوم ایجاد فضاهای سیال و دارای تنوع و جذابیت در تقابل با آپارتمان های شهری)، امکان ایجاد وید و ارتباطات عمودی آزاد، وجود نداشت. ایجاد تراسی بزرگ با دید مناسب جزو خواسته های اصلی پروژه بود. جنوب شرقی بنا به عنوان مناسب ترین نقطه از نظر دید به باغشهر دماوند، مد نظر قرار گرفت.
بلندترین نقطه بام با توجه به ضوابط، محدودیت ارتفاعی داشت. از سوی دیگر شیب تند ۲۰ درجه ای بام درکوتاهترین ارتفاع یعنی در انتهای تراس، محدودیت ارتفاعی بوجود می آورد (زاویه این شیب می بایست علاوه بر رانش برف جمع شده بام، زیبایی معماری مورد نظر با توجه به تناسبات موجود را فراهم می کرد). این در حالی است که در صورت عدم امتداد سقف بنا روی تراس، کل برف بام روی تراس انباشت می شد که این کلا با عملکرد سقف شیبدار در تضاد بود و همچنین تعبیه سقفی دائمی ولی با زاویه متفاوت از بام(برای افزایش ارتفاع سقف در انتهای بام)، انسجام و خلوص فرم معماری را برهم می زد. در نتیجه، پاسخ، طراحی سقفی متحرک بود تا همه اهداف فوق تامین گردد و خدشه ای به فرم و عملکرد وارد نیاید. در نحوه جابجایی سقف گزینه های متعددی بررسی شد که مناسب ترین گزینه از جهت هزینه و مقاومت در مقابل بادهای شدید محلی، ایجاد سقفی لولایی است. به این ترتیب که سقف سبک سازه ای از ارتفاع بلند تر، به سازه متصل و لولا شده و در صورت لزوم به روش مکانیکی و یا دستی، قابلیت باز و بست شدن دارد.

سال شروع و خاتمه اجرا:
در مهرماه ۹۴ اجرای پروژه آغاز شد. از دی ماه تا اسفند ۹۴ به دلیل سرمای شدید منطقه، عملیات اجرایی متوقف و از ابتدای اردیبهشت ماه ۹۵، مجدد از سر گرفته شد و تا آذرماه ۹۵ ادامه یافت.(۷/۹۴ تا ۸/۹۵)

نوآوری ها و مزایای پروژه:
– عایق بندی رطوبتی بام صرفا از طریق اتصال و همپوشانی ورق های آهنی تامین می گردد. عایق بندی حرارتی این پوسته که علاوه بر بام در دو وجه نما نیز امتداد یافته است، توسط عایق پلی پروپیلن پاششی انجام شده است (با ضخامت حداقلی ۳ سانتیمتر). این عایق علاوه بر مقاوت حرارتی بسیار بالا (در مقایسه با عایق های سنتی پشم سنگ و شیشه)، در صورت آتش سوزی، مشتعل نمی شود.
– سیستم سقف بازشوی تراس علاوه بر حفظ یکپارچگی خطوط فرمی و تکمیل عملکرد شیبدار سقف، کاربری تراس را بهبود بخشیده است. به این ترتیب که تراس در شرایط بارندگی و یا تابش شدید آفتاب قابل استفاده می باشد. پوشش پلی کربنات، پرده ای مات با قابلیت عبور نور را فراهم آورده تا علاوه بر محافظت کاربر در برابر عوامل جوی، امکان نفوذ روشنایی به تراس و ارتباط بصری با بیرون را ممکن سازد. در طراحی این سقف، به دلیل وجود دهانه ۵ متری و در عین حال لزوم سبک بودن سازه، از المان های سبک خرپای فضایی استفاده شد. سازه فلزی سقف بار خود را به طور مستقیم به ستون ها وارد می کند و لولاهای این سازه بدون واسته، به سازه اصلی متصل شده اند. سیستم مکانیکی کاملا ساده ای امکان بالا بردن طرف دیگر را خواهد داشت.
– زاویه باکس اصلی حجم، کاملا با زاویه شیب مناسب برای دسترسی پله هماهنگی دارد. به این ترتیب که در امتداد خطوط اصلی حجم، دسترسی مستقیم توسط پله اکسپوز به طبقه اول ایجاد شده است تا در صورت نیاز، کاربر پیاده برای رسیدن به طبقه اصلی، مجبور به عبور از فضاهای خدماتی همکف و پارکینگ نباشد.

سازه و تاسیسات:
سازه از نوع اسکلت فلزی می باشد. ستون ها پس از طراحی و ساخت در کارخانه (به صورت باکس) به محل پروژه حمل و نصب شدند. سقف ها از نوع کرمیت می باشند. پوسته نهایی سقف شیبدار و بدنه های شرقی و غربی نما پس از آهن کشی، با ورق آهن (به ضخامت ۲ میلیمتر) پوشانده شده و از داخل توسط عایق پاششی پلی پروپیلن (با ضخامت ۳ سانتیمتر)، ایزوله حرارتی شده اند. دیوارچینی کل پروژه با بلوک سبک معدنی دو جداره صورت گرفته تا علاوه بر جلوگیری از تبادل دمای بیرون و درون، به کاهش بارمرده سازه کمک کند.
تاسیسات گرمایشی شامل (دیگ و بویلر) شوفاژ و به طور موازی، اسپیلت می باشد. در فصول سرد دمش هوای گرم توسط اسپیلت و از سوی دیگر متکی نبودن هر دو سیستم به حامل انرژی مشترک، می تواند در گرمایش سریع و بدون انقطاع محیط داخل، بسیار نعیین کننده باشد. به دلیل ییلاقی و کوهستانی بودن منطقه، عموما سیستم های سرمایشی در موارد مشابه تعبیه نمی شود ولی به دلیل گرمتر شدن هوا در سالهای اخیر، سیستم سرمایشی باید در نظر گرفته می شد که اسپیلت های موجود در ریزفضاهای داخلی پاسخگوی این نیاز می باشند.