دو کتاب”الگوی مسکن ارومیه”و”الگوی مسکن مراغه” با توجه به شیوه زندگی در گذر زمان

اختصاصی، معمارنیوز- معرفی دو کتاب «الگوی مسکن ارومیه با توجه به شیوه زندگی در گذر زمان (از دوره قاجار تا معاصر)»
و کتاب «درآمدی بر الگوی مسکن مراغه با توجه به شیوه زندگی در گذر زمان (از دوره زندیه تا امروز)»

نویسندگان: دکتر سید عباس یزدانفر دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم وصنعت
مهسا ضرابی الحسینی
زهره ناصر دوست
ناشر: موسسه انتشارات دانشگاه تهران به سفارش معاونت معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی
تاریخ انتشار: ۱۳۹۵ (هر دو کتاب به تازگی روانه بازار گردیدند)
تعداد صفحات: ارومیه ۱۷۰ – مراغه ۱۹۸
شمارگان: ۱۰۰۰ نسخه
قیمت: ۳۰۰۰۰ تومان

 

دیباچه:
گذشته ی تاریخی این مرز و بوم سرشار از خلاقیت های فردی و اجتماعی پدران ما در ساخت فضاهای کالبدی و کارکردی است. ارتباط تنگاتنگ کالبد با فرهنگ در طول تاریخ ، فضاهای کالبدی را شکل داده است که کاملاً مبتنی بر فرهنگ مردم و براساس الگوی رفتاری آن ها بوده است. با گذشت زمان در دوره ی معاصر اولاً فضاهای کالبدی ایجاد شده، کیفیت و ویژگی فضایی آنچه را در گذشته به منصه ظهور می رسید ندارد. ثانیاً بین الگوهای رفتاری مردم و ساحت های کالبدی هیچ انطباقی دیده نمی شود. این چالش ها حاصل عدم تداوم فضا های کالبدی با ویژگی های گذشته در تاریخ معاصر و در جغرافیای بومی این سرزمین است.

در حال حاضر با آنچه در گذشته روی داده است، بیشتر به صورت های زیر برخورد می شود:
الف) نگاه نوستالژیک به گذشته : این نگاه ضمن تحسین گذشته و حسرت نسبت به آن ، صرفاً در مقوله ی احساسی انسان را به گذشته پیوند می دهد، پیوندی که هیچ ردپایی از آن در حال دیده نمی شود.
ب) نگاه موزه ای به گذشته : در این نگاه ساختارهای کالبدی پرستیده می شود و آن قدر مهم جلوه می کند که کسی حق نزدیک شدن به آن را ندارد.

به نظر می رسد برای تداوم ارتباط منطقی ساختارهای کالبدی با مقوله ی فرهنگ ، یعنی الگوهای رفتاری ، قدم اول معرفی نمونه های عینی گذشته است .

دو کتاب حاضر به معرفی ساختار رفتاری – کالبدی خانه های شهر ارومیه و مراغه می پردازد. در آینده خانه های سایر شهرهای کشور نیز در قالب الگوی رفتاری-کالبدی معرفی خواهند شد.

معرفی کتاب:
معماری خانه به عنوان یکی از تجلیات کالبدی فرهنگ جامعه ی انسانی شناخته می شود که ساختار کالبدی آن تحت تأثیر شیوه زندگی و در رابطه ی دوسویه با آن عمل می کند. برای ارتقای کیفیت زندگی در کالبد مسکونی، گام آغازین شناخت معماری خانه در گذر زمان و نحوه ی پاسخ دهی به ویژگی های فرهنگی زمینه ی مورد نظر است، دو کتاب حاضر می کوشند تا از دریچه ی شیوه ی زندگی که ناظر بر پدیده های عینی رفتار است، سیر تحول خانه های بومی شهرستان ارومیه و مراغه را مورد بررسی قرار دهند.
بخش های آغازین کتاب ها به توضیحاتی مختصر پیرامون پژوهش، روش انجام آن و شناخت شهر ارومیه و مراغه اختصاص یافته است. سپس به مطالعه ی معماری خانه های بومی ارومیه از دوره ی قاجار تا دوران معاصر و خانه های بومی مراغه از دوره زندیه تا امروز و شیوه ی پاسخگویی آن ها به ویژگی های بستر فرهنگی با حضور در مکان، برداشت عینی و منابع مکتوب می پردازد و در نهایت با مقایسه ی الگوهای کالبدی و شیوه ی زندگی در بستر زمان، تغییرات الگوی خانه را مورد ارزیابی قرار می دهد.

• فهرست مطالب هر دو کتاب:
۱- مطالعات
۲- چهارچوب و روش تحقیق
۳- شناخت شهر
۴- خانه های سنتی و شیوه زندگی در آن ها
۵- خانه های سنتی معاصر و شیوه زندگی در آن ها
۶- خانه های معاصر و شیوه زندگی در آن ها
۷- مقایسه خانه های سنتی تا معاصر

دکتر پیروز حناچی مشاور معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی در دولت دوازدهم در بخشی از مقدمه این دو کتاب آورده است: شهر و معماری به عنوان بخشی از بارزترین مظاهر فرهنگ یک جامعه انسانی، به‌مثابه آینه‌ای تمام قد پیش‌روی ویژگی‌های فرهنگی انسان های پدیدآورنده خود قرار دارند. شیوه تأثیر الگوهای فرهنگی بر مصنوعات انسانی در سرزمین‌هایی که مهد فرهنگ های کهن بوده و از سابقه زیست طولانی برخوردار هستند دارای پیچیدگی‌های خاصی است و سرزمین ایران با برخورداری از بیش از چندهزار سال سابقه تمدن از جمله این سرزمین هاست. علاوه بر آن تنوع طبیعی و فرهنگی فوق العاده سرزمین ایران در معماری بومی هرکدام از شهرها و به ویژه در معماری خانه به عنوان عام ترین جنبه معماری و مأنوس ترین فضا برای انسان به روشنی قابل مشاهده است.

بنا بر جایگاه معماری در فرهنگ و اندیشه ایرانی و به اعتبار تأثیر ناگزیر فضا بر انسان، فضای معماری زمانی می تواند زمینه ساز رشد و تعالی انسان ها در مراتب مادی و معنوی وجود انسان باشد که در هماهنگی با باورها، ویژگی های فرهنگی و شیوه زندگی انسان ها شکل گرفته و جریان زندگی آنها را در تطابق با نیازهای آشکار و پنهان به بهترین وجه سامان دهد. این مقوله به خصوص در زمینه معماری خانه که می بایست موجد مکانی برای سکونت انسان و آرام یافت او باشد از اهمیتی مضاعف برخوردار است.

اما علیرغم برخورداری از سابقه درخشان در معماری دوره تاریخی و تنوع عظیم فرهنگی و طبیعی در عرصه سرزمین، در دوره معاصر با بناهایی مواجه هستیم که ویژگی های بستر استقرار خود اعم از ویژگی های فرهنگی و طبیعی محیط و لزوم هماهنگی با این مختصا را یکسره به فراموشی سپرده و در هم نوایی با رویه جاری در دنیای معاصر در تقلیل انسان به مراتب مادی وجود او، زمینه تنزل معماری به ساختمان و سرپناه را فراهم آورده است.

در چنین شرایطی به منظور قدم گذاشتن در مسیر ارتقای کیفیت بناهای مسکونی و فراهم ساختن زمینه تحقق مفهوم سکونت، گام اول مطالعه موشکافانه معماری خانه در دوره تاریخی و شیوه پاسخ گویی آن به ویژگی های بستر فرهنگی و طبیعی هر کدام از شهرهای سرزمین است.

موضوعی که در شرایط محو تدریجی شواهد معماری دوره تاریخی، ضرورت مستندنمودن خانه های موجود و شیوه زندگی در آنها را محرز می نماید.

دریافت تصویر
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.

هرگونه استفاده از مطالب اختصاصی این سایت بدون کسب اجازه کتبی پیگرد قانونی دارد.

 

 

 

 

Follow Memarnews
FacebooktwitterlinkedinyoutubevimeoinstagramflickrfoursquareFacebooktwitterlinkedinyoutubevimeoinstagramflickrfoursquare

share Memarnews content
FacebooktwitterlinkedinmailFacebooktwitterlinkedinmail


مطالب پیشنهادی :



نظر دهید

لطفا پاسخ صحیح را در کادر وارد نمایید. *

تمام حقوق این سایت برای © 2024 معمار نیوز محفوظ است.هرگونه استفاده از مطالب این سایت بدون کسب اجازه کتبی پیگرد قانونی دارد.
flickrtumblrtwittergoogle_pluslinkedininstagramfacebook