دفاعیه دکتری؛ “پیوستگی منظر شهری و میزان تمایل به پیاده روی درپارکهای شهری”

دانشجو معصومه سازنده؛ از پایان نامه خود تحت عنوان «پیوستگی منظر شهری و میزان تمایل به پیاده روی در پارک های شهری (نمونه موردی: پارک های شهری شیراز) »، مورخ ۱۴ شهریور ۹۶ در آمفی تئاتر دانشکده معماری دانشگاه علم و صنعت ایران دفاع خواهد نمود.

چکیده ای از پایان نامه:
امروزه با رشد سریع شهرنشینی و تغییرات سبک زندگی، آسیب ها و بیماریهای شهری مختلف در فضاهای شهری قابل مشاهده است و حضور در فضاهای شهری و عمومی به شیوع بیماریهای جسمی، روانی و اجتماعی منجر شده است. در نتیجه با این روند سلامت شهروندان در معرض خطر است و این امر متخصصان علوم مختلف را برآن داشته تا از جنبه های مختلف، سلامتی شهروندان را مورد مطالعه قرار دهند. آنچه در این میان مشهود است ارتباط منظر و سلامت است که امروزه به یکی از دغدغه های مهم طراحان و برنامه ریزان این رشته منجر گشته است.

در این دنیای پر از تغییر و مملو از گسست های متنوع، کیفیت پیوستگی منظر شهری مفهومی بدیع و مهم در حرفه معماری منظر محسوب می گردد که نقش بسزایی در ارتقاء سلامت جسمی، روانی و اجتماعی شهروندان دارد. ارتباط نزدیک میان پیوستگی محیط شهری با پیاده روی، این محقق را بر آن داشته تا از دید طراحی محیط و منظر و بهبود کیفیت پیوستگی آن به ارتقاء فعالیت فیزیکیِ پیاده روی و در نتیجه ارتقاء سلامت شهروندان بپردازد. در این میان، نقش پارک های شهری به عنوان فضاهایی که هم پیوستگی انسان و طبیعت را به همراه دارند و هم در ارتقاء فعالیت های اجتماعی و فیزیکی افراد مؤثرند، بسیار حائز اهمیت است.

این پژوهش ترکیبی از روش های کمّی و کیفی می باشد که در پنج گام به انجام رسیده است. گام اول گردآوری ادبیات موضوع با استفاده از مطالعات اسناد کتابخانه ای و جستجوی اینترنتی بوده است که با روش توصیفی-تحلیلی پیش رفته است و از روش تحقیق استدلال منطقی بهره گرفته شده است. این مرحله، به تبیین مفهوم پیوستگی منظر شهری در حوزه معماری منظر، گردآوری فهرست مؤلفه های مختلف پیوستگی منظر شهری و استخراج فهرست شاخص های متناظر با هر مؤلفه پیوستگی منظر شهری منجر شده است و در آخر با ارائه مدل مفهومی پیوستگی منظر شهری تکمیل گردیده است. در گام دوم رساله، به منظور پیش رفتن رساله در بستری واقعی و بومی، بر چند نمونه موردی تمرکز شده و چهار پارک در شهر شیراز طی فرآیند طبقه بندی، مشاهده و توصیف پیمایش اجتماعی گزینش شده اند. در گام سوم پژوهش به منظور تمرکز و تعمق بیشتر بر موضوع، مؤلفه های اولویت دار پیوستگی منظر شهری بر پیاده روی، با استفاده از جدول فراوانی مبانی نظری، تکنیک دلفی و پرسشنامه از گردشگران پارک ها، انتخاب گشتند. در چهارمین گام این پژوهش، هر دو متغیر پیوستگی منظر شهری و پیاده روی کمّی گشتند و ارتباط میان آنها سنجیده شد که این فرآیند با استفاده از راهبرد پیمایشی، تکنیک سرشماری و ابزار پرسشنامه و تحلیل آن در نرم افزار SPSS، صورت گرفت. در آخرین گام از این تحقیق، شاخص های پیوستگی منظر شهری مؤثر بر پیاده روی در پارک های شهری شیراز، تحلیل عاملی شدند و دسته بندی و نامگذاری آنها به کمک متخصصین انجام گرفت.

نتایج رساله بیانگر این مطلب بود که پیوستگی منظر شهری نقش بسزایی در تمایل افراد به پیاده روی در پارک های شهری شیراز دارد و در پارک های شهری شیراز با بالاترین درجه پیوستگی منظر شهری، بیشترین میزان پیاده روی به چشم می خورد. از طرفی، میان مؤلفه های پیوستگی منظر شهری، چهار مؤلفه پیوستگی فرهنگی-اجتماعی، عملکردی، کالبدی و بصری، نقش بیشتری در ترغیب افراد به پیاده روی در این پارک ها دارند. آنچه در این میان حائز اهمیت است این است که مجموع پیوستگی های منظر با مجموع افراد پیاده در پارک های شهری شیراز ارتباط مستقیم دارد اما تأثیر هر کدام از مؤلفه های پیوستگی بر میزان پیاده روی به طور مستقیم و به یک میزان نیست به طوری که پیوستگی فرهنگی-اجتماعی و پیوستگی عملکردی منظر، نقش عمده تری در افزایش تمایل افراد به پیاده روی در پارک های شهری شیراز دارند. بعد از این دو، مؤلفه پیوستگی کالبدی منظر قرار می گیرد و مؤلفه پیوستگی بصری منظر در اولویت آخر است که دارای تأثیر کمتری به نسبت سه مؤلفه دیگرِ پیوستگی بر پیاده روی در پارک های شهری شیراز می باشد. آنچه مسلّم است این است که این اولویت بندی در شهرهای دیگر به فراخور تمایزات اجتماعی، فرهنگی، رفتاری و معیشتی مردم آنها، قابل تغییر است.

استاد راهنما:
دکتر محسن فیضی

استاد مشاور:
دکتر سید عباس یزدانفر

اعضاء هیات داوری:
دکتر سید حسن تقوایی
دکتر سید امیر منصوری
دکتر سینا رزاقی اصل
دکتر سید باقر حسینی
دکتر سید عبدالهادی دانشپور

* حضور برای عموم آزاد و رایگان می باشد.

زمان: سه شنبه ۱۴ شهریور ماه ۱۳۹۶، ساعت ۹ صبح
مکان: آمفی تئاتر دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران
منبع: دانشگاه علم و صنعت ایران
دریافت تصویر
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.