انتشار کتاب «چالش های آموزش معماری»

اختصاصی، معمارنیوز- انتشار کتاب «چالش های آموزش معماری»

تألیف: یوسف گرجی مهلبانی؛ عضو هیأت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
و سحر محمدی، فرزاد بهمنش، ملیحه جاویدمهر، احمدعلی ایرجی، احمد نصیری
ناشر: انتشارات طحان
تاریخ انتشار: شهریور ۱۳۹۷
شمارگان: ۱۰۰ نسخه
تعداد صفحات: ۲۶۸
قیمت: ۴۵/۰۰۰ تومان

مقدمـه کتــاب:
«چالش های آموزش معماری» عنوان کتابی است که حوزه آموزش آکادمیک معماری در ایران را مورد ارزیابی قرار می دهد. این کتاب در پنچ فصل جداگانه و از پنج زاویه نگاه متفاوت به تحلیل چالش های پیش‌روی این حوزه می‌پردازد و پیشنهاداتی نیز در انتهای هر فصل برای ارتقای کیفیت آموزش معماری در دانشگاه های کشور ارائه می گردد. «بررسی میزان تطابق سرفصل‌های آموزشی رشته مهندسی معماری در دانشگاه‌های ایران با نظریات مختلف طراحی»، «ارزیابی تأثیر اقتصاد و برنامه ریزی در آموزش معماری کشور»، «آسیب‌شناسی روش‌های آموزش طراحی معماری در ایران»، «راهبردها و راهکارهای به کار گرفته شده برای سنتی کردن شیوه آموزش معماری در ایران» و نیز «یافتن جایگاه سناریوهای مفهومی در فرآیند خلق طرح مایه و آموزش معماری در دانشگاه های کشور»، مهم ترین موضوعاتی است که به عنوان پژوهش هایی مجزا و به ترتیب در هر یک از فصل های کتاب به آن ها پرداخته می‌شود.

فصل نخست در پی شناسایی روش‌ها و نظریات مختلف در حوزه طراحی معماری در سطح جهانی و نیز تطبیق این نظریات با برنامه آموزشی رشته معماری است. این فصل به دنبال پاسخ این پرسش است که دروس در نظر گرفته شده به منظور آموزش در دانشکده‌های معماری ایران تا چه میزان مباحث مختلف طراحی را شامل می‌شوند؟ و نیز در دوره کارشناسی معماری در ایران چه نوع روش‌های طراحی و تکنیک‌های تبدیل تفکر معماری به فرم معماری آموزش داده می‌شوند؟

فصل دوم این پیش فرض را دارد که برنامه‌ریزی و اقتصاد در حوزه آموزش می‌تواند اهمیّت بسیار زیادی در ترسیم چشم‌انداز آموزش در رشته‌های مختلف و همینطور معماری داشته باشد. بنابراین در این فصل تلاش می‌شود با بررسی آمارها و داده‌های رسمی کشور از منابعی مانند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مرکز آمار ایران به بررسی شرایط آموزش معماری در مقاطع مختلف پرداخته شود و آسیب‌های احتمالی موجود در این حوزه بررسی شود و در پایان پیشنهادات و راهکارهای احتمالی در این حوزه ارائه شود.

در فصل سوم به آسیب‌شناسی روش‌های آموزش طراحی در رشته معماری کشور با به‌کارگیری الگوی CIPP به دلیل توانایی آن در ارزیابی چهار بعد فراگیر زمینه، درونداد، فرآیند و محصول، پرداخته ‌شده است. همچنین با ایجاد نوآوری در بخش دوم از الگوی CIPP، از تکنیک‌ تحلیل سلسله‌مراتبی فازی برای تعیین اهمیّت معیارهای شناسایی‌شده و تاپسیس رتبه‌بندی روش‌های آموزش مناسب رشته معماری استفاده ‌شده است.

فصل چهارم امّا فارغ از شیوه های آکادمیک آموزش معماری، به این موضوع می پردازد که نحوه آموزش معماری در ایران پس از انقلاب، تا چه حد به نحوه آموزش سنتی معماری نزدیک شده و شیوه استاد و شاگردی به چه میزان به آتلیه های معماری نفوذ داده شده است. این فصل در پی آن است که با گردآوری یافته های علمی کشور در زمینه آموزش سنتی معماری ایران، به این سؤال پاسخ گوید که چه راهبردهای کلانی در زمینه سنتی شدن آموزش معماری ایران در مطالعات معماری کشور وجود دارد و چه راهکارهای عملیاتی در این مطالعات، برای نیل به اهداف راهبردی، طراحی شده است؟

موضوع مورد بحث در فصل پنجم، اهمیت سناریو های مفهومی در طرح‌مایه و روند آموزش معماری است. در این فصل، تمرکز بر اهمیت جایگاه سناریو های مفهومی در برقراری ارتباط بین طرح مایه و طرح نهایی معماری از طریق جمع‌آوری منابع معتبر در این زمینه است. لذا ابتدا نظریات صاحب نظران در این حوزه مطرح شده است. سپس با روش تحلیلی و با کمک دسته‌بندی موضوع پیرامون پنج محور اصلی، به بررسی دیدگاه ها و نیز موانع پیش‌روی مبحث طرح مایه پرداخته شده است.

قابل ذکر است که این کتاب حاصل پژوهش هایی است که حول مباحث مطرح در درس «شیوه های آموزش و طراحی در معماری» توسط دانشجویان دوره دکتری معماری (ورودی ۱۳۹۶)، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) به راهنمایی اینجانب انجام شده است.
(یوسف گرجی مهلبانی؛ عضو هیأت علمی گروه معماری دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره))

♦ فهـرسـت مطــالب کتـــاب:

فصل یک: بررسی میزان تطابق سرفصل‌های آموزشی رشته مهندسی معماری در دانشگاه‌های ایران با نظریات مختلف طراحی
دکتر یوسف گرجی مهلبانی
مهندس سحر محمدی

چکیده
طرح مسئله
اهداف تحقیق
سؤال تحقیق
فرضیه تحقیق
پیشینه پژوهش
روش تحقیق
تعریف طراحی
شکل‌گیری روش های طراحی
مدل‌های مختلف فرآیند طراحی
دسته بندی مدل های مختلف طراحی
روش ها و الگوهای طراحی از دیدگاه صاحب نظران داخلی
جمع بندی مطالعات نظریات مختلف طراحی
آموزش طراحی معماری در ایران
بررسی برنامه درسی وزارت علوم برای رشته کارشناسی معماری
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
منابع و مآخذ

فصل دوم: تأثیر اقتصاد و برنامه ریزی در آموزش معماری
دکتر یوسف گرجی مهلبانی
مهندس فرزاد بهمنش نیا

طرح مسئله
اهداف تحقیق
سؤال تحقیق
فرضیه تحقیق
پیشینه تحقیق
روش تحقیق
مقدمه
آدام اسمیت و اقتصاد سرمایه‌داری
چالش های نظام آموزشی در کشورهای در حال توسعه
رشد کمی دانشگاه‌ها
رشد کمی دانشجو در ایران
ریشه رشد کمی دانشجویان در ایران
چالش اصلی دانشگاه ها با توجه به تغییرات هرم سنی در سال های اخیر
دلایل علاقه دانشگاه ها به جذب دانشجو در رشته معماری
عامل مهم کاهش کیفیت آموزش معماری از منظر برنامه ریزی
مقایسه تعداد اعضای هیئت علمی در دانشگاه‌های مختلف
دو معضل اساسی در برنامه‌ریزی آموزشی معماری
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
منابع و مآخذ

فصل سوم: آسیب شناسی روش های آموزش طراحی معماری در ایران
دکتر یوسف گرجی مهلبانی
مهندس ملیحه جاویدمهر

چکیده
مقدمه
مبانی نظری آسیب‌شناسی آموزش طراحی معماری
۱. آموزش معماری با تمرکز بر بخش طراحی معماری
۲. بررسی آموزش معماری از منظر تجربه کردن و ساختن: از منظر پرورشی
۳. آسیب‌شناسی آموزش طراحی معماری
الگوی مفهومی پژوهش
روش پژوهش
۱. الگوی آسیب‌شناسی سیپ
۲. روش تحلیل سلسله‌مراتبی فازی
۳. روش تاپسیس
تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها
۱. ارزیابی زمینه
۲. ارزیابی درونداد
۱.۲. شناسایی و تعیین اهمیت عوامل مؤثر بر انتخاب روش‌های آموزش طراحی
۲.۲. رتبه‌بندی روش‌های آموزش طراحی با استفاده از تکنیک تاپسیس
۳. ارزیابی فرآیند
۴. ارزیابی برونداد
۵. روایی و پایایی
جمع‌بندی و پیشنهاد‌های کاربردی

فصل چهارم: آموزش سنتی معماری در ایران: راهبردها و راهکارها
دکتر یوسف گرجی مهلبانی
مهندس احمد علی ایرجی

مقدمه
سؤال تحقیق
روش تحقیق
پیشینه تحقیق
۱- بررسی جهت گیری آموزش عالی کشور در اشاعه آموزش سنتی معماری
۱-۱- ندیمی، هادی ۱۳۶۹
۱-۲- ندیمی، هادی ١۳٧٨
۱-۳- ندیمی، حمید ۱۳۷۵
۲- مرور برخی اسناد و منابع مرتبط با آموزش سنتی معماری در ایران
۲-۱- خان محمدی، علی اکبر
۲-۲- ندیمی، هادی ١۳٧۵
۲-۳- قیومی بیدهندی، مهرداد ١۳٨۴
۲-۴- قدوسی فر، سید هادی ١۳۹١
۳- جایگاه آموزش سنتی معماری در میان شیوه های گوناگون آموزش معماری
۳-۱- حجت، عیسی ١۳٨١
۳-۱-۱- آموزش هم گرا
۳-۱-۲- آموزش واگرا
۳-۲- ندیمی، حمید ١۳٧۵
۳-۲-۱- اکادمیاپلاتونیکا
۳-۲-۲- آکادمی سلطنتی معماری
۳-۲-۳- مدرسه بوزار
۳-۲-۴- نظام استاد و شاگردی بریتانیا
۳-۲-۵- مدرسه باهاوس
۴- راهکارهای روزآمد کردن شیوه سنتی آموزش معماری
۴-۱- ندیمی، حمید ١۳٧۵
۴-۲- قدوسی فر، سید هادی ١۳۹١
۴-۳- ندیمی، حمید ١٣٨۹
۴-۴- حجت، عیسی ١٣۹١
۴-۴-۱- آموزش سینه به سینه
۴-۴-۲- آموزش دست به دست
۴-۴-۳- آموزش شانه به شانه
۵- فرجام آموزش سنتی معماری در ایران
۵-۱- حجت، عیسی ١٣٨۳
۵-۱-۱- منزل اول: تزکیه
۵-۱-۲- منزل دوم: تعلیم
۵-۱-۳- منزل سوم: حکمت
۵-۲- حجت، عیسی ١٣۹۵
راهبردها و راهکارهای مطرح شده در مقالات مورد بررسی
۱- تفاوت راهبرد و راهکار
۲- مقایسه تطبیقی راهبردها و راهکارهای ارائه شده در مقالات
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
منابع و مآخذ

فصل پنجم: جایگاه سناریوهای مفهومی در فرآیند خلق طرح مایه و آموزش معماری
دکتر یوسف گرجی مهلبانی
مهندس احمد نصیری

چکیده
طرح مسأله
اهداف تحقیق
پیشینه و ضرورت تحقیق
روش تحقیق
ادبیات مروری تحقیقی
۱- مفهوم و جایگاه طرح‌‌‌‌‌‌‌مایه در طراحی و آموزش معماری
۱-۱- قیاس (Analogy)
۱-۲- استعاره (Metaphor and Simile)
۱-۳- جوهره (Essence)
۱-۴- پاسخ مستقیم و حل مسئله (Direct Responses and Problem Solving)
۱-۵- کمال مطلوب (Ideal)
۲- روش های طراحی
۳- مولفه‌های مؤثر بر شکل‌گیری طرح‌مایه
۴- مشکلات و موانع دانشجویان در خلق طرح‌مایه
۵- مفهوم سناریو‌های مفهومی و جایگاه آن در خلق طرح‌مایه
جمع بندی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری طرح مایه از منظر منابع مطالعه شده

دریافت تصویر جلد
منبع خبر: www.MemarNews.com
مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.
هرگونه استفاده از مطالب اختصاصی این سایت بدون کسب اجازه کتبی پیگرد قانونی دارد.