کتاب «پرسش های ادراک؛ پدیدارشناسی معماری» از انتشارات کتاب فکر نو

نویسندگان:
استیون هال
یوهانی پالاسما
آلبرتو پرز گومز

مترجمان:
مرتضی نیک فطرت
سیده صدیقه میرگذار
احسان بیطرف

ناشر: انتشارات کتاب فکر نو
تاریخ چاپ: ۱۳۹۴
تعداد صفحات: ۲۰۴
قیمت: ۱۷۰/۰۰۰ ریال

با پیشگفتاری از:
دکتر محمد ضمیران
دکتر آزاده شاهچراغی

پرسش های ادراک برای اولین بار در سال ۱۹۹۴ در شماره ی ویژه ی نشریه ی ژاپنی A+U به چاپ رسید و با توجه به اهمیت موضوع مجددا در سال ۲۰۰۷ در قالب این کتاب انتشار یافته است. این نوشتار، یکی از مهمترین تألیفات سال های اخیر در عرصه ی نظریه معماری است و توسط محققان برجسته ی معماری، استیون هال، آلبرتو پرز-گومز و یوهانی پالاسما به صورت سه نوشتار مجزا که به لحاظ موضوعی به هم پیوسته اند، به رشته ی تحریر در آمده است: هر کدام سعی در تشریح نقشی دارند که ادراک انسانی و تجربه ی پدیدار شناسانه، در معماری ایفا می­کند.

نوشتار اول با عنوان معماری مبتنی بر هفت حس، به نقد معماری بصر ـ محور و فقدان انعطاف در آن می پردازد که توسط یوهانی پالاسما به رشته ی تحریر درآمده است. پالاسما مهم ترین نظریه پرداز در زمینه ی پدیدارشناسی معماری است که آثار او نقش قابل توجهی در تشریح و گسترش پدیدارشناسی معماری دارد.
وی ساختمان های مدرن را به دلیل برانگیخته نکردن احساسات انسانی مورد نقد قرار می دهد و عدم ادراک بدنمند و حس زدایی در معماری را به چالش می کشد. او با بهره گیری از اندیشه های باشلار و مرلوپونتی نگرش ناب به پدیدار را مطرح و نمونه هایی از جایگاه ادراکات مبتنی بر حواس انسانی در معماری را بیان می نماید.

نوشتار دوم که بخش قابل توجهی از کتاب را به خود اختصاص داده است، متعلق به استیون هال، معمار برجسته ی آمریکایی و استاد دانشگاه کلمبیاست که به دلیل توانایی اش در ترکیب نور، فضا و کیفیت منحصر بفرد آثارش شناخته شده است. او ابتدا به لزوم مباحث پدیدارشناسانه در معماری و نقش تجربه و احساس در ادراک محیط می پردازد و سپس یازده حوزه ی پدیداری را در فرایند ادراک مطرح نموده که از آن جمله می توان به  نور، سایه، رنگ، صدا، جزئیات معماری، تناسبات و غیره اشاره کرد. هال در این مقاله، به وضوح اهمیت شهود را در ساخت و تجربه ی فضای ساخته شده شرح می­دهد و در نهایت در یک معرفی جدید، نوشته ها وآثار معماری خود در سالیان اخیر را جهت تأکید بر موضوع در کتاب منعکس می سازد.

نوشتار سوم با عنوان فضای معماری: معنای حضور و بازنمایی متعلق به آلبرتو پرزگومز می باشد. فیلسوف مکزیکی که رساله ی دکترای خود را با عنوان معماری و بحران علم مدرن در کمبریج منتشر کرده است. این مقاله ابتدا به وضعیت جهان در عصر مدرن و جایگاه زیبایی شناسی و در ادامه به اهمیت نظریات ویترویوس در معماری و ریشه های آن اشاره دارد. بخش عمده ی این نوشتار، به موضوع فضا از دیدگاه افلاطون و بیان مفهوم جایگاه کورا به عنوان بستر شکل گیری فضا و مکان و چگونگی پیدایش هستی و منشا و جایگاه آن اشاره دارد.
وی در ادامه به هنر تئاتر در یونان و نقش معماری در ایجاد فضاهای عمومی و جایگاه معماران عصر باروک و روکوکو در اضمحلال بصر ـ محوری در معماری میپردازد و در پایان نیز اشاراتی به نقد آدولف لوس بر معماری مدرن و نظریات مرلوپونتی دارد.

در نهایت، بخش پایانی کتاب که به صورت پیوست می باشد، به معرفی پروژه های استیون هال اختصاص می یابد. در یک جمع بندی، محتویات کتاب را می توان نوعی بررسی کیفی فضاهای معماری معاصر مبتنی بر تجربه ی ادراک چند حسی و نقش آن در فرایند فهم مکان با ارائه ی الگوهای معماری مطلوب مبتنی بر خاستگاه پدیدارشناسانه جهت ارزش گذاری بناها دانست.

تصویر روی جلد
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.