معرفی کتاب «شهرها، طراحی و تکامل»

انتشار کتاب «شهرها، طراحی و تکامل»

تألیف: استفن مارشال
ترجمه: دکتر سید حسین بحرینی، دکتر آمنه بختیار
ناشر: انتشارات دانشگاه تهران
تاریخ انتشار: ۱۳۹۵
تیراژ: ۵۰۰ نسخه
تعداد صفحه: ۴۴۶
قیمت: ۳۸۰/۰۰۰ ریال

مقدمه مترجمان:
چنانچه شهرسازی را به هر ترتیب نوعی مداخله در سیر تکاملی شهرها بدانیم، نوع و میزان این مداخله موضوعی است که همواره مورد بحث و اختلاف نظر صاحب نظران این رشته بوده است. بدون تردید از یک سو مداخله ای بیش از حد مشکلات و تنگناهایی را برای شهر و شهروندان پدید می آورد. و از سوی دیگر مداخله نا مناسب و ناکافی نیز نتایج مطلوب را عاید نخواهد ساخت. بیش از حدود صدسال پیش پاتریک گدیس بنیادی را بنا نهاد که بر پایه تفکر تکامل در صدد پاسخگویی به رشد افسار گسیخته شهری بود. لیکن این ایده سرانجام توسط برخی از طرفداران گدیس نظیر پاتریک ابرکرومبی به نظمی “اورگانیک” تبدیل شد که از بالا به پایین تحمل می شود. این راهکار ریشه در تفکر “کالبدگرایی” داشت که بر این فرض استوار است که مسائل اجتماعی را می توان از طریق تغییر و اصلاح محیط کالبدی انسان ساخت حل کرد. فرضی که به اسم “جبرگرایی محیطی” شناخته شده است.

تمثیل اورگانیک علیرغم محبوبیت و رواج آن همواره به طور ضمنی و کلی در تئوری های شهر و شهرسازی بکارگرفته شده و به همین دلیل آثار و نتایج آن به طور کامل شناخته نشده است. در بسیاری از موارد با این مفهوم تا آن حد سطحی برخورد شده که تنها در سخنرانی ها به آن اشاره شده و هیچگونه کاربرد عملی مشخصی برای آن قابل تصور نبوده است.

کتاب “شهرها، طراحی و تکامل” با این سوال آغاز می شود که چرا شهرسازی مدرن محیط هایی را به وجود آورده است که از عملکرد کمتری نسبت به “شهرسازی اورگانیک” شهرهای سنتی برخوردارند. کتاب این سوال را به چالش کشیده، به این موضوع پرداخته که “شهرها چگونه شکل می گیرند” . به این مفهوم که از یک طرف اجزاء چگونه در ارتباط با کل سازمان می یابند. و از طرف دیگر این اجزاء چگونه خلق شده و یا در ططول زمان چگونه تکامل می یابند. کتاب یک بیان جدی و اصیلی از فلسفه های شهرسازی از مدرنیزم تا نوشهرسازی، تئوری های اورگانیک از پاتریک گدیس تا لوکوربوزیه. و تفکر تکاملی از چالز داروین تا ریچارد داوکینگز را ارائه داده و در نهایت یک دیدگاه تکاملی جدیدی را عرضه می کند که سرشت “طراحی” و اورگانیک” شهرها را تواماً در نظر می گیرد و منطق و نیرویی را برای راهکارهای جدیدی در طراحی و برنامه ریزی در اختیار می گذارد.

استفن مارشال، مؤلف کتاب، نظم را در درون یک فرایند تکاملی پی می جوید. وی شهر را محصولی می داند که طی زمان از طریق یک فرایند تدریجی شکل می گیرد.  از نظر مارشال تکامل هم در زمینه های زیست شناسی و هم غیر زیست شناسی مصداق دارد. کتاب مشتمل بر ۱۰ فصل است و موضوعاتی همچون “شهرها، شهرسازی و مدرنیزم” ، “تشریح نظم شهری”، “منطق اجتماعی نظم شهری”، “شهر چه نوع چیزی است”، “شکل گیری و تکامل” ، “نظم شهری شکل گرفته شده” ، “شهرها در تکامل” ، و “شهرسازی، طراحی و تکامل” را در بر می گیرد.

• فهرست مطالب کتاب:

۱. مقدمه
نقطه عطف طراحی
شهرسازی نو سنتی
مباحث اصلی
درک شهرسازی
شهرسازی سنتی
استدلال از منظر طراحی
آموختن از علم و طببیعت
تکامل
استدلال از منظر تکامل
چالش تکاملی
در باب این کتاب
کلامی چند درباره دامنه و کانون مطالب کتاب
شهرها
طراحی
تکامل
رئوس ساختار و استدلال های اصلی کتاب
یادداشت ها

۲. شهرها، طراحی و مدرنیزم
طراحی شهری
طرح ها و طراحی
هدف طراحی
نظم شهری
ابزار طراحی
طبقه بندی کلاسیک طراحی شهر
طراحی مدرنیستی شهر
پیشگامان
انقلاب لوکوربوزیه
بازآفرینی شهرهای موجود
ابرسازه ها
مدرنیسم در بحران
شهرسازی پست مدرن
نوشهرگرایی
طراحی شهر پست مدرنیستی
آشنا پنداری نو سنتی گرا
نتایج
یادداشت ها

۳. تبیین نظم شهری
واحدهای شهری
واحدهای سه بعدی
واحدهای دو بعدی
واحدهای خطی
نتایج در باب واحدهای بنیادی ساختمان ها، قطعات زمین و راه ها
دستور زبان شهری
محدوه سه بعدی
نظم دهی سطح زمین
نظم ساختاری راه ها
دستور زبان خیابان
یک نتیجه: خیابان به مثابه بلوک ساختمانی
سرشت نظم شهری
نظم نظام مند و نظم شاخص
ارتباط با طراحی و نظم شهری
ارتباط با شهرهای طراحی شده و «طراحی نشده»
نتایج
یادداشت ها

۴. منطق اجتماعی نظم شهری
ساختمان ها
انسان و ساختمان
ساختمان ها برای مردم
جامعه انسانی
گروه های اجتماعی و واحدهای اجتماعی
ساختارهای اجتماعی و فضایی
شهرها
درباره رشد و ترکیب
مجتمع های ساختمانی عظیم
شهر کندوی زنبور نیست
نظم فضاهای شهرها
خیابان ها
سلسله مراتب اجتماعی
توپولوژی های فضایی
عمومی و خصوصی
نتایح
یادداشت ها

۵. شهر چه چیزی است
استعاره ها و مدل ها
شهر همچون انرژی هنری
شهر همچون یک ماشین
استعاره شهر همچون یک موجود
شهر همچون استعاره ای مرکب
از استعاره ها به مدل ها
چشم انداز های در حال ظهور
نظم ارگانیک (اندام وار)
پیچیدگی آلی
شهرها و پیچیدگی
نهادهایی پیجیده و پویا
شهر جاندار نیست
بررسی مجدد جانداران
شهر همچون اکوسیستم
شهر ساختمان نیست
شهر مانند جامعه است
شهر همچون زیست بوم
نتایج
یادداشت ها

۶. شکل گیری و تکامل
شکل گیری
الگوهای انتزاعی
سلول های خودکار و حیات مصنوعی
الگوهای شکل گیری در عناصر زنده
برنامه ریزی کندو
شکل گیری در امور انسانی
درس هایی از شکل گیری
تکامل
تکامل بیولوژیکی (زیستی)
تکامل دست ساخته های انسانی
تکامل غیر بیولوژیکی
تکامل مصنوعی
تکامل فرهنگی
تکامل به عنوان یک محصول ژنتیکی
تکامل به عنوان شکل گیری تطبیقی
یک دید یکپارچه از شکل گیری و تکامل
نتایج
یادداشت ها

۷. شکل گیری نظم شهری
شکل گیری شهری
سکونتگاه های مرکزی
توزیع سکونتگاه ها
فرم های شهری “ارگانیک” سنتی
گنوهای بی برنامه
الگوهای شهری
برنامه های تشکیل ساختاری
همگرایی در ساختار ویژه
شکل گیری احتمالی اشکال ویژه الگوی خیابان ها
تشکیل آثار (جای پا)
تفکیک زمین
تکثیر راه
احتمال قاعده مندی و نظم شهری
فرم های شهری
شکل مرکزی شهر
اثرات همجواری بر روی شهرهای سنتی
نتیجه گیری
یادداشت ها

۸. شهرها در تکامل
تکامل شهرها
مبدأ و منشأ تشکیل دهنده ی شهر
تکامل برنامه ها و طرح های شهری
تکامل و نظم دهی
تکامل گلاسکوتفسیر تکاملی
مدرنیسم در تکامل
تکامل شهری در عصر مدرن
مدرنیسم چه چیز جدیدی ارائه می دهد؟
“آکواریوم سرعت بالا”
“غول های امیدوار”
“انفجار کمبرین”
از تکامل بیاموزیم
شهرسازی تکاملی قرن بیست و یکم
مدرنیسم مورد نظر ما
برنامه ریزی پس از مدرن
برنامه ریزی هنوز بر سر چهار راه ها است
نتیجه گیری
یادداست ها

۹. برنامه ریزی، طراحی و تکامل
تولید، توسعه یا تکامل
پارادایم تولیدگرا
پارادایم توسعه ای
پارادایم تکاملی
پارادایم ها در عمل
فضا، زمان و حقوق شهروندی
بعد حقوق شهروندی
بعد فضایی
بعد زمانی
یک راهکار “تکامل گرایانه”
بازی تکامل
تغذیه درخت تکاملی
تکامل در مقابل انقلاب
نتیجه گیری
یادداشت ها

۱۰. نتیجه
شناخت شهرها و شهرسازی
کاربرد در عمل و در پژوهش
انعکاس در تکامل
ورای شهرها، طراحی و تکامل
یادداشت ها
کتابشناسی

دریافت تصویر جلد
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.