نشرکتاب”جایگاه ومحتوای اسنادی طراحی شهری در نظام برنامه ریزی فضایی”

اختصاصی، معمارنیوز- انتشار کتاب «جایگاه و محتوای اسنادی طراحی شهری در نظام برنامه ریزی فضایی؛ مقدمه ای بر روشها و فنون طراحی شهری»

نویسنده: کامران ذکاوت؛ عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
ناشر: انتشارات آذرخش، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی
تاریخ انتشار: ۱۳۹۷
تیراژ: ۱۰۰۰ نسخه
تعداد صفحات: ۲۵۹
قیمت: ۵۵۰/۰۰۰ ریال

دانش طراحی شهری در سه دهه اخیر جهشی فزاینده را در فرایند بلوغ و تحول از طراحی شهری محصول گرا تا طراحی شهری فرایند گرا و سیاستگذار طی نموده است. تحولاتی که در دهه اخیر در قالب پارادایم برنامه ریزی فضایی فضایی به وجود آمده هویت و کیفیت فضا و مکان را در ذات نظام نوین برنامهریزی جایگزین نموده است.
در پارادایم نوین، دانش طراحی شهری از بالاترین سطح تصمیمسازی وارد عمل میشود، هویت و کیفیت را سرمنشأ شکلدهی به چشم انداز قرار می دهد و در قالب استراتژی کانونی، شکل دهی به عملکرد و فعالیت را در فرصتهای توسعه با توجه به ذات و هویت فضا و مکان و همچنین خواست جوامع، تعیین و در راستای تحقق چشم انداز جهت می دهد.

در این راستا اسنادی مانند چارچوب طراحی شهری در سطح پهنه های خاص با نگاهی حساس به کیفیت و هویت، فرصت های تحول را با نیاز و چشم انداز جوامع تطبیق می دهد و بسترهایی را جهت تدوین چارچوب توسعه محلی (ابزار اجرایی برنامه ریزی فضایی) فراهم می سازد، سپس با درک و فهم جایگاه و اهمیت فضا و مکان در این تصمیم سازی، ابزاری مانند طرح های جامع را در سطح فضای شهری با ماهیت برنامه ریزی فضایی و اولویت خواست جوامع تولید میکنند تا فرصت های مکان سازی را هرچه بیشتر محقق نماید. مأموریت کلیدی طراحی شهری بالغ، تدوین سیاست های طراحی در سلسله مراتبی از دامنه های تصمیم سازی برای فرصت های مکانی و پهنه ای است؛ که مهمترین بخش از اسناد قانونی شهر را در شکل دهی به عملکرد و فعالیت در این پارادایم تشکیل می دهد. اهمیت و جایگاه متمایز این کتاب در انتخاب مصادیق موفق از سراسر جهان در جهت آموزش فرآیند تهیه اسناد کیفی با این محتوا می باشد.
کامران ذکاوت، عضو هیئت علمی گروه طراحی شهری دانشگاه شهید بهشتی است و زمینه ی تدریس ایشان بر عرصه ی روشها و فنون طراحی شهر متمرکز است. آموزش طراحی شهری را از دانشگاه شفیلد انگلستان آغاز نمود و در آنجا موفق به کسب درجه دکتری در این حرفه شد. همچنین ایشان دارای تجارب عملی گسترده در حرفه طراحی شهری در ایران هستند

بخشی از پیشگفتار:
یکی از علل تدوین این کتاب معرفی پارادایم‌های نوین برنامه‌ریزی است که شالوده‌ی اصلی آن‌ها توجه به کیفیت و هویت مکان است و حضور دانش طراحی شهری را در فرآیند تصمیم‌سازی و مدیریت توسعه در دستور کار دارند. این کتاب با معرفی نحوه‌ی تلفیق توجهات کیفی به موضوعات برنامه‌ریزی توسعه‌ی شهری، با مطالعه‌ی نمونه‌های بالغ این سازوکار، درصدد است چشم‌اندازی از محتوای اسنادی را، هم در عرصه‌ی برنامه‌ریزی و هم در عرصه‌ی طراحی شهری به جامعه‌ی حرفه‌ای و کارفرمایی و از همه مهمتر به جامعه‌ی دانشگاهی معرفی نماید. این نوشتار در ادامه اشاره‌ای کوتاه و عاجل به منظرگاه بلوغ دانش برنامه‌ریزی و طراحی شهری داشته و سپس اشاراتی به پایگاه نظری آن که پشتوانه‌ی این دانش است می‌نماید.
کامران ذکاوت – مرداد ۱۳۹۶

بخشی از مقدمه:
این کتاب در دو فصل تنظیم شده است؛ فصل نخست چکیده‌ای از محتوای رویکرد برنامه‌ریزی فضایی را بیان می‌کند و طی آن، اشاره‌ای به فرآیند تکامل برنامه‌ریزی و اهمیت برنامه‌ریزی فضایی دارد. این رویکرد توجه و تأکید ویژه بر مفاهیم مکان و فضا و هویت مکان دارد که در واقع مفاهیمی هستند که به نوعی بنیان دانش طراحی شهری را رقم می‌زنند. بدین ترتیب رویکرد برنامه‌ریزی فضایی بر جایگاه و اهمیت ابعاد کیفی محیط و هویت مکان در نظام برنامه‌ریزی توسعه تأکید ویژه دارد. سیاست‌های طراحی ماهیت و ذات طراحی شهری پازیتیو و سیاست‌گذار را تشکیل می‌دهد، اما توجهات برنامه‌ریزی فضایی نیز که در قالب چارچوب سیاست‌گذار یا چارچوب توسعه‌ی محلی محتوای اسنادی خود را ارائه می‌دهد در همین راستا تدوین شده است. فصل نخست کتاب به اهمیت این محتوی می‌پردازد. فصل دوم با توجه به محتوای برنامه‌ریزی فضایی، چگونگی انطباق و جایگزینی اسناد کیفی (طراحی شهری) در اسناد قانونی شهر را مطرح می‌کند. در این فصل، محتوی و محصولات و فرآیند تهیه سطوح مختلف اسناد طراحی شهری معرفی شده است.
اهمیت و جایگاه متمایز کتاب در انتخاب مصادیق موفق از سراسر دنیا در جهت آموزش فرآیند موفق تهیه اسناد کیفی است.

• فهرست مطالب کتاب:

فصل یکم: پارادایم برنامه‌ریزی فضایی و جایگاه طراحی شهری
پیشگفتار
مقدمه
الف –برنامه ریزی فضایی
اهمیت فضا و مکان
برنامه ریزی و هویت مکان
مفهوم قلمرو
تحقق پذیری
حکمروایی محلی
حکمروایی محلی در نظام برنامه‌ریزی فضایی
ب – برنامه ریزی فضایی و اسناد توسعه شهر
چارچوب توسعه ی محلی(LDF)
سیاست‌های طراحی در اسناد توسعه ی محلی
ج- جایگاه سیاست‌های طراحی شهری در چارچوب توسعه ی محلی
رویکرد اثبات گرا
توجهات ماهوی در رویکرد پازیتیو به مفهوم فضا و مکان
توجهات رویه‌ای رویکرد پازیتیو به مفهوم فضا و مکان
سیاست‌های طراحی در برنامه‌ریزی فضایی
ماهیت سیاست‌های طراحی در محتوای اسنادی تولید شده در فرآیند تهیه ی چارچوب توسعه‌ی محلی
سیاست‌های طراحی در چارچوب توسعه ی محلی
عوامل کلیدی در تدوین سیاست های طراحی خوب

فصل دوم: جایگاه اسنادی
بخش یکم: استراتژی طراحی شهری
الف – رویکرد
ب – اهداف و مأموریتها
ج – فرآورده و محصولات طرح
الگوی استراتژی فضایی
راهنماهای موضوعی
د – فرآیند تهیه ی استراتژی طراحی شهری
۱- رویکرد و روش شناسی
۱-چشم انداز آغازین
۲- شناخت وضعیت موجود
۳- سنجش وضعیت (برجسته سازی)
نظم بصری
نظم فضایی
نظم عرصه‌ی عمومی
۴- سیاست‌گذاری (تصمیم سازی)
۵ا- الگوی استراتژی فضایی
استراتژی تقویت ورودی های مراکز شهر
۶- تحقق پذیری

بخش دوم: چارچوب طراحی شهری
الف- رویکرد
بعد ماهوی
درک زمینه و هویت محلی
مفهوم کیفیت در طراحی شهری
بعد رویهای
ب – اهداف و مأموریت ها
جایگاه چارچوب طراحی شهری در اسناد فرادست
ج – فرآورده و محصولات
استراتژی نظم فضایی
پلان سیاستگذاری
راهنمای طراحی
د- فرآیند تهیه ی چارچو ب طراحی شهری
۱- مطالعات پایه
۲- شناخت وضعیت در حوزهی مداخله
۳- سنجش وضعیت
۴- سیاستگذاری
۵- راهکارهای پیشنهادی و الگوی توسعه
۶- اسناد هدایت توسعه و کنترل
۷- تحقق پذیری

بخش سوم: دستور کار طراحی شهری
الف- رویکرد
ب- اهداف و مأموریت های تهیهی دستور کار
ج- محتوا و محصولات دستور کار طراحی
د- فرآیند تهیه ی دستور کار طراحی شهری
۱-بخش تشریحی
۲- بخش سیاست‌گذاری
اهداف و اصول طراحی
نظم کالبدی
نظم بصری
نظم عرصه‌های عمومی
۳-بخش تجویزی

بخش چهارم: طرح جامع فضایی
الف- رویکرد
ب- اهداف و مأموریت‌ها
ج- فرایند تهیه ی طرح جامع فضایی
۱- چارچوب راهبردی
۲-طرح جامع فضایی
۳- چارچوب تحقق پذیری (اجرای طرح)

دریافت تصویر روی جلد
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.

هرگونه استفاده از مطالب اختصاصی این سایت بدون کسب اجازه کتبی پیگرد قانونی دارد.