انتشار کتاب «توسعه محله ای»؛ چارچوبی برای محله های ناکارآمد

انتشار کتاب «توسعه محله ای»؛ چارچوبی برای محله های ناکارآمد

نویسنده: کاوه حاجی علی اکبری و امیر شفیعی
ناشر: انتشارات مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران
سال انتشار: ۱۳۹۷

کتاب توسعه محله ای با هدف تهیه، تصویب، اجرا و نظارت بر برنامه توسعه محله‌ای منتشر و روانه بازار نشر می شود.
پژوهش پایه کتاب با استناد به چارچوب سیاست پژوهی صورت گرفته است.

کتاب یادشده در سه بخش تنظیم شده است؛
در بخش نخست، مفاهیم مرتبط با توسعه محله‌ای و فرایند برنامه‌ریزی آن بر اساس منابع موجود در این عرصه بررسی شده است. این بخش شامل شش فصل است:

فصل نخست به فرسودگی شهری اختصاص دارد و ضمن مروری بر تعاریف، علل پیدایش، ابعاد و معیارهای فرسودگی، فرسودگی شهری در ایران و سیر تحول مداخله در بافت‌های فرسوده شهری را در ایران و جهان معرفی می‌کند؛
در فصل دوم، تعاریف مختلف محله، اجتماع و همسایگی و نقش این مفاهیم در برنامه‌ریزی بررسی می‌شود؛ فصل سوم ابعاد و ویژگی‌های محله مطلوب با استناد به مفاهیمی همچون محله خوب، اجتماع پایدار، شهر عدالت محور و کیفیت زندگی بررسی می‌شود؛ فصل چهارم نیز به تشریح اصول، رهیافت‌ها و گونه‌بندی‌های ‌موجود در زمینه برنامه‌ریزی توسعه محله‌ای می‌پردازد؛ در فصل پنجم کتاب تجارب مرتبط با موضوع ارائه می‌شود. فصل ششم، بر اساس جمع‌بندی و برهم‌نهی نتایج چارچوب نظری و چارچوب تجربی، چارچوب مفهومی توسعه محله‌ای را در محلات دارای بافت فرسوده ارائه می‌کند. تحلیل محتوای منابع موجود نشان می‌دهد که توسعه محله‌ای از دو جنبه محتوایی و روند کاری برخوردار است. جنبه محتوایی شامل ابعادی همچون کالبدی، اجتماعی و اقتصادی می‌شود و جنبه روند کاری بُعد حکمروایی شهری را در برمی‌گیرد.

در بخش دوم، وضعیت مورد پژوهی (محلات دارای بافت فرسوده تهران) شناسایی و تحلیل می‌شود. این بخش از چهار فصل تشکیل شده است: فصل نخست، ویژگی‌ها و مشکلات محلات دارای بافت فرسوده تهران را از جنبه محتوایی و بر اساس چارچوب مفهومی حاصل‌شده در بخش سوم بررسی کرده و مهم‌ترین مشکلات پیش روی توسعه و گونه‌بندی محلات بر اساس این مشکلات را تبیین می‌کند؛ در فصل دوم، مهم‌ترین برنامه‌های مرتبط با توسعه محله‌ای ازنظر محتوا، فرایند تهیه و فرایند اجرا تحلیل شده و مشکلات پیش روی برنامه‌ریزی توسعه محله‌ای در تهران استخراج می‌شود؛ فصل سوم این بخش به توصیف و تحلیل نهادهای مؤثر بر توسعه محله‌ای در محلات دارای بافت فرسوده می‌پردازد و نقاط قوت و ضعف چارچوب نهادی موجود را بررسی می‌کند؛ در فصل نهایی نیز محتوای فصل‌های پیشین جمع‌بندی و اولویت‌بندی می‌شود.

بخش سوم کتاب به ارایه پیشنهادهای محتوایی و روند کاری برای توسعه محله‌ای در نواحی فرسوده شهر تهران پرداخته است. فصل نخست به تبیین اصول، اهداف، راهبردها و سیاست‌های توسعه محله‌ای در محلات دارای بافت فرسوده تهران می‌پردازد. این اصول از جایگاه «راهنما» و «هدایت‌کننده» در فرایند برنامه‌ریزی توسعه محله‌ای برخوردارند و – در عمومی‌ترین سطح ممکن- از یک‌سو چارچوبی را برای نحوه برنامه‌ریزی در سطح محله‌ای و از سوی دیگر، چارچوبی را برای پیگیری تحقق توسعه محله‌ای در سطح سیاست و سیاست‌گذاری شهری معرفی می‌کنند. در فصل دوم ابعاد، معیارها، شاخص‌ها و سنجه‌های ارزیابی و پایش توسعه محله‌ای در محلات دارای بافت فرسوده تهران ارائه می‌شود. محتوای این بخش بر اساس انطباق معیارها، شاخص‌ها و سنجه‌های چارچوب مفهومی با ویژگی‌های نواحی شهری فرسوده و ناکارآمد تهران و استخراج معیارها، شاخص‌ها و سنجه‌های ویژه توسعه محله‌ای در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهر تهران تدوین شده است. در فصل سوم، فرایند برنامه‌ریزی توسعه محله‌ای در محلات دارای بافت فرسوده تهران تشریح می‌شود. این بخش مبتنی بر تحلیل و آسیب‌شناسی وضعیت موجود برنامه‌ریزی تدوین شده و ضمن تعریف چارچوب برنامه توسعه محله‌ای و ویژگی‌های آن، فرایند تهیه، تصویب، اجرا و نظارت بر برنامه توسعه محله‌ای را تعیین می‌کند.
منبع: مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران

دریافت تصویر
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.