کتابِ «الفبای معماری» جلد اول و دوم، در آستانه تجدید چاپ؛ (حائز رتبه افتخار از چهارمین دوره جایزه کتاب معماری و شهرسازی دکتر منوچهر مزینی)

کتابِ «الفبای معماری» جلد اول و دوم، در آستانه تجدید چاپ؛ (حائز رتبه افتخار از چهارمین دوره جایزه کتاب معماری و شهرسازی دکتر منوچهر مزینی)

جلد اول:
نویسنده: فرانسیس چینگ، جیمز اکلر
مترجم: دکتر علی یاران
با همکاری: ارس مهران فر
ناشر: موسسه انتشارات دانشگاه تهران
تاریخ انتشار: ۱۳۹۴
تیراژ: ۱۰۰۰ نسخه
قیمت:  ۱۸/۰۰۰ تومان

جلد دوم:
نویسنده: فرانسیس چینگ، جیمز اکلر
مترجم: دکتر علی یاران
با همکاری: ارس مهران فر
ناشر: موسسه انتشارات دانشگاه تهران
تاریخ انتشار: ۱۳۹۴
تیراژ: ۱۰۰۰ نسخه
قیمت:  ۲۰/۰۰۰ تومان

♦ پیشگفتار مترجم:
الفبای با معماری اثر چهره ی نام آشنای دنیای معماری، فرانسیس دی. کی. چینگ، آخرین کوشش وی در ارائه ی مجموعه ای کامل از مباحث گوناگون معماری برای آشنایی دانشجویان این رشته با ابعاد و زوایای مختلف آن است. چینگ با همکاری جیمز اکلر، فشرده ای از ۶ اثر قدیمی تر خود را به همراه مطالبی جدید تر و اصلاحات گسترده در این مجموعه گردآوری کرده تا اثری جامع ارائه دهد. از این رو مطالعه ی کتاب الفبای با معماری، به تمامی دانشجویان و علاقه مندان این حوزه و عرصه های مرتبط با آن چون طراحی شهری توصیه می شود.

در میان آثار موجود در زمینه ی آشنا سازی علاقه مندان و مبتدیان رشته ی معماری، جای اثری فراگیر و جامع که تمامی حوزه های معماری را به شیوه ای ساده و روان توضیح دهد،احساس می شد. عموم آثار موجود به صورت ویژه به یک مبحث خاص پرداخته و از این رو شاید برای دانشجویان سال های ابتدایی معماری چندان مناسب نباشند. علت انتخاب این آخرین اثر پروفسور چینگ برای ترجمه و در دسترس مشتاقان معماری قرار دادن آن، جامعیت و نیز سادگی بیان آن بود که توسط شخصی مسلط به امر آموزش معماری و مطرح در عرصه ی دانشگاهی تهیه و تدوین شده است.

در باب ترجمه ی حاضر توضیح نکاتی چند برای آگاهی خوانندگان ضروری است که به شرح زیر تقدیم می گردد:

• در این ترجمه، اغلب کوشش شده تا در برابر واژگان، ترکیبات و اصطلاحات پرکاربرد و تخصصی این رشته، به جای ترجمه ی دقیق‌تر و یا خوش آهنگ و دلنشین، معادل رایج آن در بین جامعه ی فارسی زبان معماری استفاده شود. در نتیجه خواننده به یاری برگردان های آشنا که در محیط آموزشی نیز با آنها سر و کار دارد، با متن احساس صمیمیت و راحتی کند. به طور مثال در برابر ترکیب life-cycle of materials، معادل “طول عمر مصالح” به معادل دقیق تر و دلنشین تر “چرخه ی زندگی مصالح” ارجحیت داده شده تا برابر با اصطلاحات رایج جامعه ی معماری ایران باشد.

• در برخی موارد بر خلاف روش بالا عمل شده است. در واقع اهمیت برگردان دقیق اصطلاح، واژه یا ترکیب، امری ضروری در فهم و اندیشه‌ی معماری بوده و از آنجا که برگردان نادرستی از آن در برخی موارد به صورت رایج در محیط های معماری به کار برده می شود، تلاش شده تا در این کوشش، در حد توان خود برای اصلاح آن اقدام شود. یکی از اصلی ترین این موارد استفاده ی ترکیب نادرست “فرآیند خلاقیت” برای معادل انگلیسی creative process است. معنا و منظور ترکیب انگلیسی روند و فعالیتی است که به شکل خلاقانه صورت می پذیرد. حال آنکه “فرآیند خلاقیت” در اساس معنا، منظور و کاربردی دیگر دارد، به معنی روندی که به خلاقیت می انجامد. این اصطلاح در حوزه های دیگر ترجمه به فارسی همچون روانشناسی و فلسفه اغلب به درستی “فرآیند خلاقانه، فرآیند خلاق و فرآیند خلاقه” برگردان شده است، اما به علتی نامعلوم در محیط‌های معماری بیشتر فرآیند خلاقیت به کار می رود که گاه سبب فهم نادرست و گمراهی دانشجویان در درک منظور می گردد: آیا منظور روندی است که همراه خلاقیت است یا روندی است که به خلاقیت می انجامد؟ ترجمه ی حاضر از بین سه گزینه‌ی بالا، “فرآیند خلاقه” را به علت راحتی در بیان برگزیده است.

• در مواردی که آگاهی از اصطلاح، واژه یا ترکیب اصلی برگردان، در زبان انگلیسی می توانست به خواننده جهت یادگیری و جست و جوی آتی کمک کند، معادل انگلیسی آن بلافاصله پس از ترجمه آورده شده تا کمکی به وسعت درک و دید مخاطب باشد. در این عمل برای پرهیز از اختلال حواس و دید در مطالعه ی کتاب، از پاورقی کردن موارد پرهیز شده، زیرا که به زعم بسیاری خوانندگان حرفه ای، توضیحات کوتاه درون متنی بهتر از اشارات پاورقی یا در انتهای متن است. لازم به ذکر است که مترجمین بر اهمیت ساختار های علمی متون واقفند و به روش های استاندارد آگاهی داشته، اما ترجیح نهایی بر راحتی دانشجوی مشتاق حین خواندن و یادگیری متن کتاب بوده است.

• فصل ۲ و ۳ کتاب حاضر، شامل تاریخ فشرده ی معماری و حوادث عمومی جهان از تاریخ باستان تا عصر پست مدرن است که به صورتی بیش از حد فشرده و گزیده، به ذکر سطحی و سریع حوادث و رویداد های مهم می پردازد. این فشردگی بیش از اندازه که محصول طبیعی گنجاندن حجم عظیم مباحث در چکیده ای کوتاه و با تلاش برای از قلم نیفتادن نکات مختلف است، سبب شده تا در متن اصلی کتاب این دو فصل، سرسری، پر از جملات خبری گسترده با اشاراتی سطحی باشند. تا حدی که شاید بتوان آن را انتقادی کوچک به مولفین دانست. در نتیجه مترجمین از حیث وفاداری به متن سعی نموده برگردان را مانند متن اصلی و بدون تعدیل یا اصلاح، حذف یا اضافه به فارسی ارائه کنند. از این رو نارسایی این دو فصل در مضمون به ناچار، محصول حالت اصلی کتاب است.

• نام بنا، مکان و نام معمار در زیر نویس توضیحی تصاویر به صورت انگلیسی حفظ شده تا خواننده ضمن آشنایی با نام انگلیسی آنان، در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر از آن اثر، بتواند با استفاده از املای صحیح انگلیسی به راحتی به جست و جو بپردازد.

• به منظور تعدیل در حجم فزاینده کل کتاب و کاهش هزینه برای استفاده کنندگان، مجموعه مطابق با دسته بندی کلان فصول کتاب توسط خود مولفین، به دو جلد تقسیم شد. جلد اول شامل مباحث نظری معماری، آشنایی با تاریخ و مفاهیم بنیادین و تئوریک معماری است و جلد دوم شامل مباحث عملی و اجرایی ساختمان، طراحی داخلی و شهرسازی می‌باشد.

امید است که ترجمه ی کتاب الفبای با معماری، راهنما و مشوقی جامع برای تمامی دانشجویان و علاقه مندان هنر معماری باشد.
(دکتر علی یاران)

♦ فهـرسـت مطــالب کتـــاب (جلد اول):
بخش ۱ پیشگفتار: شی، فضا، ساختمان، شهر 
معماری چیست؟
مقیاس طراحی
تشریح متن

بخش ۲ مراحل اولیه معماری: تاریخچه اولیه 
معماری نخستین چیست؟
نخستین فرهنگ ها
۲۵۰۰ پیش از میلاد مسیح
۱۵۰۰ پیش از میلاد مسیح
۸۰۰ پیش از میلاد مسیح
۴۰۰ پیش از میلاد مسیح
سال ۱ میلادی
۲۰۰ میلادی
۴۰۰ میلادی
۶۰۰ میلادی
۸۰۰ میلادی
۱۰۰۰ میلادی
۱۲۰۰ میلادی

بخش ۳ تاریخچه مختصر 
تاثیرات گذشته
۱۴۰۰ میلادی
۱۶۰۰ میلادی
۱۷۰۰ میلادی
۱۸۰۰ میلادی
۱۹۰۰ میلادی
۱۹۵۰ میلادی

بخش ۴ اصول بنیادین معماری: فرم 
تکتونیک
ویژگی های فرم
شکل
سطح
تغییر فرم
فرم کاهشی
گروه بندی فرم ها
مفصل بندی سطح
فرم و حرکت
تناسبات و مقیاس

بخش ۵ اصول بنیادین معماری: فضا 
چرا فضا در معماری مهم است؟
فرم و فضا
فضای تعریف کننده فرم
عناصر افقی تعریف کننده فضا
سطح کف
سطح کف برآمده
سطح کف فرورفته
سطح فوقانی
عناصر عمودی تعریف کننده فضا
سطح عمودی منفرد
پیکربندی سطوح L شکل
سطوح عمودی موازی
صفحه‏ های مسطح Uشکل
چهار صفحه: فضای محصور
بازشو ها در عناصر تعریف کننده فضا
کیفیت های فضای معماری

بخش ۶ اصول بنیادین معماری: نظم 
معماری چگونه سازماندهی می‌شود؟
سازماندهی فرو و فضا
فضایی داخل فضای دیگر
فضا‏های متداخل
فضا‏های مجاور
فضا‏های مرتبط با فضایی عمومی
سازماندهی فضا
سازماندهی های مرکزی
سازماندهی های خطی
سازماندهی های‏ شعاعی
سازماندهی ‏های خوشه‏ ای
سازماندهی شبکه‏ ای
سیرکولاسیون تعریف شده با سازماندهی
اصول نظم دهی
محور
تقارن
سلسله مراتب
عامل معیار
ریتم
تبدیل

بخش ۷ فرآیند طراحی: ابزارها و تکنیک های خلق ایده 
فرآیند طراحی چیست؟
طراحی گمان پردازانه
فرآیند خلاقه
تفکر بر روی کاغذ
ترسیم دیاگرام
مدل سازی
گسترش کانسپت ها

♦ فهـرسـت مطــالب کتـــاب (جلد دوم):

بخش ۸: عناصر معماری
اجزا و عناصر معماری کدامند؟
انواع ساختمان ها
عناصر اولیه ی ساختمان
بام
سقف
اتاق
دیوار
آجر
پنجره
در
طبقه
تاسیسات مکانیکی، الکتریکی و لوله‌کشی
سازه
فونداسیون یا پی
سایت ساختمان

بخش ۹: مصالح ساختمانی
چطور مصالح بر طراحی تاثیر می گذارد؟
مصالح ساختمانی
بتن
بنایی
فولاد
فلزات غیرآهنی
سنگ
چوب
پلاستیک ها
شیشه

بخش ۱۰: شیوه های ساخت و ساز                                                                                     
شیوه های ساخت و ساز
شالوده
طبقات
دیوارها
بام ها

بخش ۱۱: سازه ساختمان
چگونه درک سازه ها بر طراحی اثر می‌گذارد؟
طراحی سازه
نیروهای سازه ای
عوامل سازه ای

بخش ۱۲: تاسیسات ساختمانی
ساختمان ها چگونه کار می کنند؟
کلیات تاسیسات ساختمانی
سیستم های فونداسیون
سیستم های کف
سیستم های دیوار
سیستم های بام
تاسیسات مکانیکی و الکتریکی
سیستم های تامین آب
نیروی الکتریکی

بخش ۱۳: عمل و ارتباط معمارانه
عمل و ارتباط معمارانه
آیین نامه ساختمانی
ترسیمات چند نمایی
پلان
نماها
ترسیمات برش

بخش ۱۴: اصول یکپارچه؛ طراحی داخلی
طراحی داخلی چگونه با معماری مرتبط می‌شود؟
فضا
فضای معماری
شکل دادن به فضای داخلی
از خارج به داخل
فضای داخلی
طراحی داخلی
عوامل انسانی
برنامه ریزی
مواد و مصالح پرداخت

بخش ۱۵: اصول یکپارچه؛ شهرنشینی
طراحی شهری یا برنامه ریزی شهری چه ارتباطی با معماری دارد؟
طبقه بندی شهری
ساخت یک شهر
ناحیه بندی
معماری در شهر

* ارائه در نمایشگاه کتاب، غرفه انتشارات دانشگاه تهران
تلفکس جهت پخش و فروش: ۸۸۳۳۸۷۱۲-۰۲۱
ایمیل: press@ut.ac.ir

منبع خبر: www.MemarNews.com
مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.