نشست رونمایی کتاب “منظر بومی کرمان”

بروزرسانی مورخ ۹۸/۵/۲۸:
بخش معرفی کتاب “منظر بومی کرمان”، در خبر درج و بروزرسانی گردید.

گالری نظرگاه برگزار می نماید:

نشست با موضوع:
رونمایی کتاب “منظر بومی کرمان”

با حضور:
– حسین مرعشی؛ نماینده اسبق کرمان در مجلس شورای اسلامی
– سید مهران عالم زاده؛ شهردار شهر کرمان
– سید امیر منصوری؛ عضو هیات علمی دانشگاه تهران

* حضور برای عموم آزاد و رایگان می باشد.

زمان: دوشنبه، ۳۱ تیر ماه ۹۸، ساعت ۱۶
مکان: خیابان آزادی، خیابان دکتر قریب، شماره ۲۳، گالری نظرگاه
تلفن: ۶۶۹۱۵۸۲۹ – ۶۶۴۳۵۹۸۵
دریافت پوستر 

• بروزرسانی مورخ ۹۸/۵/۲۸:
  • معرفی کتاب:
  نام کتاب: منظر بومی کرمان: یافته های اکتشافی سفر پژوهشگران منظر
  پژوهش گروهی زیر نظر: سید امیر منصوری (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)
  ناشر: انتشارات پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی نظر
  تاریخ انتشار: ۱۳۹۷
  تعداد صفحات: ۱۷۷

پیشگفتار:
اگر کرمان را چنان که در عالم واقع شده، جغرافیایی بدانیم که شهرها، روستاها، مزارع و راه‌ها را با نظمی مشهود در خود جای داده، هرگز نمی‌توانیم مفهوم «کرمانی» را که این همه رواج دارد، توضیح دهیم. کرمانی یعنی منتسب به کرمان. کرمان چه، کجا و کیست که چیزی به آن نسبت داده می‌شود. در پاسخ به هر سه سؤال، نمی‌توان به هویت واحدی در کرمان اشاره کرد که کرمان منتسب به آن باشد. اجزا کرمان در دسترس است اما کلیت آن خیر. حداکثر استان کرمان را به عنوان پهنه جغرافیایی می‌توان مصداق کرمان قرار داد. در حالی که خرد عام به دنبال هویت کرمانی است نه فقط جایی در زمین که کرمان خوانده شود.

آن چه که از اجزا پراکنده در جغرافیای کرمان، هویت واحد کرمان را می‌سازد، تفسیر انسان از تاریخ و تعاملاتی است که ساکنان آن خطه با محیط خود داشته‌اند. گویش مشترک دارند با فهمی اختصاصی از محیط، شهر، فرهنگ، هنر و…. سرنوشت مشترک آدم‌های دوران‌های مختلف، فهم‌های خاصی از عناصر محیط و قواعد مراوده با آنها را برای اهل سرزمین کرمان به وجود آورده است. سنت‌ها و آداب آنها، محصولات کشاورزی و تولیداتشان، خوراک و خانه‌هایشان و هر چیز دیگری که در تاریخ طولانی آن سرزمین خلق شده، پاسخ مشترک اهل کرمان به ضرورت‌های محیط بوده است. مشترک بودن و مشابه بودن این پاسخ ارتباط میان اهالی کرمان را آشکار می‌سازد. ارتباط آنها، حاکی از وجود تفسیر خاص از سرزمین‌شان، مجموعه جغرافیا و رویدادهای درون آن است. به عبارت دیگر، کرمان فهم واحدی از سرزمین پیرامونی ساکنان آن است که بدون آنها نمی‌تواند وجود داشته باشد. این فهم، منظر نام دارد. کتاب منظر بومی کرمان، حاصل تلاش سی و پنج نفر از محققان و همکاران پژوهشکده نظر است که در یک طرح پژوهشی کوتاه‌مدت، به دست آمده است.

این کتاب در مجموعه فعالیت‌های یادگیری اکتشافی پژوهشکده نظر، بر مبنای تجربه فضا و سفر آغاز می‌شود و در ادامه با سازمانی متشکل از رده‌های مختلف تحصیلی بازنگری و تکمیل می‌شود تا به صورت نهایی منتشر شود. یافته‌های این پرونده حتماً نگاه متفاوتی به ماهیت «سرزمین» به عنوان یک «منظر» ارائه می‌دهد که به کشف فهم مستور و نهفته در اذهان اهالی نزدیک‌تر است. مطالعات این پژوهش در چهار گروه منظر شهری، منظر روستایی، راه و کشاورزی، منظر طبیعی و مردمی و منظر آئینی و میراثی انجام و طبقه‌بندی شده است.  اگرچه همه آنها اقسام منظر است اما دسته‌بندی انجام شده ناظر به محیط بررسی و مثال‌های تحلیل شده است.

مقدمه:
جهان امروز در معرض تحولات دائمی و پیوسته‌ای قرار دارد. در چنین بستری آموختن به شیوه‌های یک‌سویه‌ پیشین و تنها در کلاس‌های درس امکان‌پذیر نیست. در علوم محیطی از جمله علم «منظر» نیاز به روش‌های جدید آموزش، بیشتر احساس می‌شود؛ چرا که علم منظر به عنوان دانشی میان‌رشته‌ای در ارتباط تنگاتنگ با جامعه، تاریخ و طبیعت معنا یافته و درک صحیح آن وابسته به تجربه، خوانش و تفسیر مستقیم افراد است. در این میان سفر به مثابه راهی برای کشف و شناخت جهان پیرامون مطرح است که با ایجاد فرصت‌هایی نظیر تجربه مستقیم، شناخت ابعاد مختلف طبیعی، فرهنگی، مردمی، شهری، روستایی و… یک سرزمین را در پی دارد. در این راه شکل‌گیری پرسش در ذهن دانشجویان و تلاش برای کشف پاسخ آن اولین قدم در راه شناخت است. ارتباط بلاواسطه میان مخاطب و پدیده‌ها، نگاه کل‌نگر به جهان و اجزا مختلف آن و اصالت‌بخشی به بستر شکل‌گیری یک مکان از جمله فواید ادراک منظر، به‌واسطه سفر است که تنها با نشستن در کلاس‌های درس نمی‌توان به فهم عمیقی از آن دست یافت.

همان‌گونه که گفته شد، سفر بستری غنی برای پرورش ذهن و آموزش مبتنی بر کشف است؛ بر همین مبنا سفر پژوهشی پنج روزه جمعی از دانشجویان دوره ارشد و دکتری منظر دانشگاه‌های سراسری به سرپرستی دکتر سید امیر منصوری و به مقصد استان کرمان برگزار شد. محتوای اصلی کتاب در پیش رو نیز حاصل تلاش این گروه برای شناخت بهتر ابعاد مختلف منظر بومی کرمان است که در چهار گروه منظر شهری، منظر طبیعی و مردمی، منظر کشاورزی، راه و روستایی و منظر آئینی انجام پذیرفته است. انتخاب موضوعات بر مبنای علاقه شخصی دانشجویان و سؤالات شکل گرفته در ذهن ایشان بوده و گزارش‌های هر گروه، بخشی از کلیت مفهوم منظر بومی کرمان را بیان می‌کند. گزارش‌ها در دو سطح توصیفی و تحلیل توسط دانشجویان دوره ارشد نوشته شده و در نهایت توسط دانشجویان دوره دکتری و در قالب مقالات علمی- ترویجی جمع‌بندی شده‌اند.

• فهرست مطالب کتاب:
فصل اول: برنامه سفر
فصل دوم: گزارش های سفر

منظر آیینی
– تأملی بر نمودهای منظر میراثی- آیینی در استان کرمان | حمیده ابرقویی ‌فرد
– «آیینِ حمــام» بررسی منظـر آیینی حمام‌‌های ایرانی با تکیه بر ابعـاد اجتماعی آیین‌ها | احمد صابری
– واکاوی نقش و جایگاه مناظر آیینی در ادراک منظر در استان کرمان نمونه‌های موردی از شهر، روستا و راه | فاطمه تقدیری
– نقش سنت زیارت-تفرج در فرهنگ ایران نمونه موردی: بقعه شاه نعمت‌الله ولی در کرمان | سیده حسنا حسینی‌نسب
– بررسی نقش عنصر آب در تداوم مناظر آیینی ایران  منظر آیینی مسجدصاحب‌الزمان جوپار | زهره رضاخانی
– تداوم آیین مهر در فرهنگ ایرانی در دوران پس از اسلام منظر آیینی چشمه مرتضی علی | سارا خرم‌آرایی
– منظر آیینی بازار نمونه موردی: بازار گنجلی‌خان در هسته تاریخی شهر کرمان | مریم خرم‌آرایی
– بررسی نقش منظر آیینی در شکل‌گیری هسته مرکزی روستای تیکدر | مهدی حسین‌زاده

منظر راه، کشاورزی و روستا
– بررسی منظر روستایی استان کرمان به‌عنوان میراثی در خطر | سینا ناصری
– تأملی بر الگوی سلسله مراتب فضایی و منظر راه در منظر روستای سه‌کنج | صنم سعیدی
– واکاوی نقش زیرساخت‌های آبی در شکل‌گیری سکونت‌گاه‌های روستایی استان کرمان روستاهای سه‌کنج و جوپار | علی سزاوار
– ادراک منظر به واسطه راه؛ با تکیه بر نمونه موردی‌هایی از استان کرمان | فرزان حاج‌رضایی
– بازخوانی نقش تجدد و مصادیق آن در تحول منظر بومی روستاهای استان کرمان | اردلان طایفه حسینلو
– تأثیر قابلیت‌های بستر طبیعی بر شکل‌گیری منظر روستایی و زیرساخت‌های معیشتی آن روستای سه‌کنج | شهرزاد شریفی رضوی
– بررسی تأثیر اقدامات بازسازی پس از زلزله بر منظر بومی روستای سیرچ | هنگامه قنبری‌آذرنیر

منظر شهری
– بازشناسیِ مفهوم منظر شهری در کرمان | رشا کیانی
– بررسی نقش شبکه پیاده‌راه در منظر شهری | آرمیتا زرین حقیقی
– تأثیر شریان‌های برون‌شهری بر توسعه شهری کرمان، نمونه موردی: محور هفت باغ علوی | شیوا افشاری
– بررسی سازمان فضایی شهر کرمان با تکیه بر تداوم فضایی میان بازار و میدان ارگ و میدان مشتاقیه | محمد جواد نطاق
– جلوه دیرَند در شاکله شهری کرمان | محمدرضا فروزنده
– از مال تا بازار بررسی تأثیر مداخلات معاصر بر هویت بافت تاریخی شهر کرمان | سیده پریا حسینی
– بررسی نقش معنایی عنصر آب در شکل‌گیری فضاهای شهری با تکیه بر دو نمونه موردی از استان کرمان | شیما طریقی اکبر
– اثرات معاصرسازی بافت تاریخی بر هویت محله‌های قدیمی شهر کرمان | فاطمه رحمتی کامل
– گذر از گذرهای تاریخی  بررسی تحولات معاصر گذرها و معابر سنتی در منظر شهر کرمان | فرزانه عباسی
– تأثیر لکه‌های خالی بر منظر شهری کرمان | فاطمه طورچی مقدم

منظر طبیعی مردمی
– طبیـعت به عنـوان زیرسـاخت بررسی نقش طبیعت در پایداری مناظر مردمی شهر کرمان | مرتضی همتی
– عدم انطباق منظر امروز و منظر طبیعی-فرهنگی کلوت شهداد | پروین اعتصامی
– نقش ذهنیت در حفظ منظر طبیعی کلوت شهداد | حدیث نصیری
– از بازار کرمان تا مراکز خرید کرمان | فرشاد بهرامی
– بازنگری عوامل اجتماع‌پذیری پایدار در تکیه‌های موقت و دائمی شهر کرمان| نگین زمانی
– بررسی نقش گیاهان تثبیت‌کننده خاک در منظر طبیعی کویر نمونه موردی: درختچه گز در منظر طبیعی استان کرمان | زهرا یزدی
– نقش عنصر آب در شکل گیری فضاهای جمعی مسجد جامع مظفری کرمان و میدان گنجعلی‌خان | فاطمه آزاد
– بررسی تطبیقی توسعه فیزیکی بر مبنای آب در دو نمونه روستای سه‌کنج و پروژه هفت باغ علوی در استان کرمان | نسیم مؤدب

فصل سوم: آلبوم عکس هاس سفر

…………………………………………

منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.