معرفی کتاب «شهر ایرانی در سنجش جهانی»

معرفی کتاب «شهر ایرانی در سنجش جهانی»

تألیف: محمدمنصور فلامکی
ناشر: نشر فضا وابسته به مؤسسه علمی و فرهنگی فضا
۳ جلد (در یک مجلد)
تعداد صفحات: ۵۰۴
تیراژ: ۱۰۰۰ نسخه
تاریخ انتشار: پاییز ۱۳۹۶
قیمت: ۶۵۰/۰۰۰ ریال

گزیده‌ای از دکتر فلامکی در معرفی محتوای کتاب:
«خوانش شهرهای ایرانی، امری یکسره بی‌رمزوراز نیست و هر آن‌چه می‌توانی یافت، نه همه‌ی آن است که بر ذات شهر و برکالبد آن، نور می‌تاباند.»

«در نهاد این کتاب، رمزی نهفته است کم‌یابیش شناخته و رسوا: این کتاب می‌خواهد بر دگربودنِ شهر و فضای مدنیِ شهرهای ایران، به زبان و بیان خاص آن‌ها بپردازد و این خود، زاینده‌ی مسأله‌ها و ابهام‌هایی است که ریشه‌ی علمی‌ـ‌دانشگاهیِ جهانی دارند.»

«تاریخ شهرزیستیِ انسان‌ها در مغرب‌زمین ـ یعنی جایی که بیش از هر گستره‌ی زندگی‌شده‌ی دیگراز جهان، زیر پوشش پژوهشی قرارگرفته و از همه‌ی رازورمزهایش در طول تاریخ خبر به میان آورده‌ شده است ـ درنهایت‌امر، گوشه‌ای از جهانِ زندگی‌‌شده‌ی ما را کاویده و همه‌ی آنچه را که می‌بایست، به شناختی متوازی و متقارن به میان نیاورده است تا به ترازی درست ـ در عالم شناخت ـ راه دهد.»

«…و انگیزه‌ی پایه برای به‌سنجش‌بردنِ شهرهای ایران با سایر کشورها، آن بوده که نه به ارزیابی‌های منتهی بر رجحان، بل به شناختی دست‌یابیم که راه‌های پایه‌گذاری و ابزارهای معماری‌ـ‌شهری برای تدوین شرایط مطلوب و حتی آرمانی را بازشناساند.»

«کتاب پیشِ روی بر مجموعه‌ای از دو گونه یافته‌ها یا داده‌های متمایز استوار است: نخست‌ـ آن‌چه از فرهنگ و ادبیات شهرشناختی مغرب‌زمین به‌دست آمده‌اند و دوّم‌ـ نکته‌های برخاسته از شهر ایرانیان که افقی دگر و خاستگاه‌هایی ویژه‌ی خود دارند.»

«کتاب پیشِ روی، شهر را به‌مثابه مکانِ گذار آدمیان می‌بیند؛ ما می‌توانیم در شهرهایی احساس حیات کنیم که نیستند و نیز می‌توانیم، عالمِ خیال خود را درپی شناخت هر صحنه و یا هر رویدادِ نو، ارزیابی کنیم.»

«آنچه نزد ایرانیان ـ از دیرباز تا امروز ـ جاری است، صورت و معنایی دگر دارد؛ نه پرهیزکار و نه گشاده‌دست است؛ نه آمر است و خواستار فرمانبرداری؛ نه سخنگویی است به بیان روز و نه پرهیزکاری خموش. این جوّ اجتماعیِ متفاوت، گونه‌ای متمایز از فضای ساخته‌شده، می‌آفریند.»

«بنگریم که جوّ کالبدی شهرهای ایران ـ و تنها براساس شاخص‌های کاربردیِ شناخته‌شده‌ی قابل رؤیت‌اش ـ جوّ کاربردیِ شهر را به نمایش نمی‌گذارد و اسرار درون‌اش را به زبانی روشن یا تهی از رمزوراز نمی‌نمایاند؛ رازهایی که هم گونه‌گون‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند و هم پرشمار.»

«کتاب‌های اول و سوم، ضمن پرداختن به سیر تحوّل‌هایی که در طول تاریخ شکل گرفته‌‌اند، از نگاهی تاریخ‌نگارانه جدایند؛ مانند آن‌جا که به سیر تحوّل زیستگاه‌های انسانی، از ناب‌ترین تا پیچیده‌ترین و پیش‌بینی‌ناشدنی‌ترین رویدادهای شهرشناختی می‌پردازد و کمون‌های‌اولیه را رودررویِ ابرشهرها می‌گذارد و این امری است که نمی‌خواهد بار و بینشی تاریخی ـ و متداول ـ را پذیرا شود.»

«چنان‌که از معنای برآمده از فهرست این کتاب می‌توانیم بیابیم، متن حاضر پذیرای آن شده‌است که زمینه‌های دریافت شهر به بیانی متعارف (و جاری در محافل دانشگاهی) را بنمایاند و سپس، به‌مناسبتِ لزوم شناخت علمی‌ـ‌فنّیِ برخی مقوله‌های جاری در همه‌ی شهرهای همه‌ی آدمیان، ابزارهای لازم برای محقّق‌کردن شناختی متفاوت از آن‌چه را در کتاب‌های درسی‌ـ‌دانشگاهیِ جاری می‌آید، فراهم آورد.»

• فهرست مطالب کتاب:
پیشگفتار

• کتاب اول

فصل اول
شناخت شهر
۱ـ وجود و جامعیّت شهرها
۲ـ شهر و محفل اجتماعی اش
۳ـ شهر، چنان‌که تواند بود
۴ـ شهر و پیوستگی های زمانی‌‍ـ ‌مکانی اش
۵ـ شهر و محفل مکانی‌ـ‌تاریخی خاص آن
۶ـ ساختار شهر و نظام‌یافتگی مدنی شهرها
۷ـ شهر و توان های سرزمینیِ آن
۸ ـ پیوندهای‌سرزمینی شهر
۹ـ اعتقادها و بینش های زیستمندان‌شهر
۱۰ـ شالوده ی‌کالبدی شهر
۱۱ـ گستره ی جغرافیایی‌ـ‌تاریخی شهر
۱۲ـ شهر و تاریخ: همزیستی های‌کالبدی بناها و ساختارِ زیستگاه های‌انسانی

گزارش دوم
موجودیّتهای شهر
۱ـ شهر و آن‌چه در ضمیر خود دارد
۲ـ شهر، از چه زاده‌می شود؟
۳ـ گستره های شناخت شهر
۴ـ موجودیّت های مکانی شهرها: سرزمین و اقلیم شهر
۵ـ مفهوم «سرزمین» در گستره ی شهرسازی
۶ـ شناخت اقلیم در گستره ی شهرها
۷ـ ساختارهای کالبدی شهرها
۸ـ شهر به‌مثابه هسته ای جمعیّتی
۹ـ شهر و تعریف‌های آن
۱۰ـ شهر، به‌مثابه موجودیّتی‌سرزمینی
۱۱ـ مقیاس ها و محتوای دارایی های سرزمین شهرها
۱۲ـ شهر به‌مثابه مکانِ شکل گیری و دگرپذیری عامل ها و پدیده های سرزمینی و جهانی
۱۳ـ شهر و زندگی آن: حقیقت‌ها و واقعیت‌ها

• کتاب دوم
شهر ایرانی

فصل اول
شناخت چگونگی های سکونت جمعی در ایران کهن
۱ـ پیشینه های شهر ایرانی
۲ـ شهر و شهرهای نخستین در متن های فارسی
۳ـ نخستین مکان و نخستین هستی ها
۴ـ شهر و گستره های سرزمینیِ آن در ایران‌باستان

فصل دوّم
ویژگی های شهرساختی
۱ـ شاخص‌های اساسی شهرایرانی
۲ـ نگاهی به پیشینه‌های شهرنشینان ایران

فصل سوم
شهر، در فضای آروین ها و اندیشه ی ایرانیان
۱ـ یادآوری نکته‌هایی آغازین
۲ـ شناخت اندیشه‌های آرمان‌شهری ایرانیان
۳ـ فرود آمدن از پروازگری‌های ناب
۴ـ شهر ـ و شهری به‌روزگار ما

فصل چهارم
پیشینه های شهری زیستن ایرانیان
بخش‌نخست‌ـ شهرهای اولیه در ایران
نگاهی به مرحله‌های رشد شهرهای ایران
بخش‌دوم‌ـ آفرینش فضا و زندگی‌شهری در ایران
۱ـ دوره‌های تاریخی؛ بستر شهرهای شناخته‌ی ایران
۲ـ یادداشتی برای شناخت نظام‌مدیریت سرزمین‌‌ها و شهرها در زمان‌هخامنشیان
۳ـ جای «شهر» نزد مدیران سرزمین پهناور هخامنشیان
۴ـ شهرهای‌ایرانی در دوران‌سلوکی‌ها

فصل پنجم
منظری از شهرهای ایران در دوران اشکانیان
۱ـ یادداشتی آغازین
۲ـ صحنه‌هایی از حرکت آغازین پارتیان
۳ـ شهرها و سرزمین آن‌ها
۴ـ نقش مدیریتی شهرها در طولانی‌مدت
۵ـ شهرهای زیر پوشش پارتیان: پیوستگی‌ها و فاصله‌ها

فصل ششم
تجربه ی شهرزیستی ایرانیان در دورانساسانیان
۱ـ سرآغاز دوران و اتّکاء بر شهر
۲ـ سازمان‌یافتگی‌های شهرها در گستره‌های استانی یا ساتراپی ساسانیان

فصل هفتم
دگرشدگیِ ساختارمدنی شهرها
۱ـ «فضای‌گذار» در تاریخ شهرهای ایران
۲ـ شهرایرانی در دوران ‌مدرن
۳ـ رشد و ماندگاری شهرهای ایران در هزاره‌ی تا انقلاب‌مشروطیّت
۴ـ شهرهای ایرانی: نگاهی به شهرهای برگزیده

فصل هشتم
شهرهای معاصر ایران
شهرایرانی به‌سال‌های انقلاب‌مشروطیّت
۱ـ شهرهای ایران از انقلاب‌مشروطیّت تاکنون

• کتاب سوم
شهرها به سنجش جهانی
فصل اول ـ سنجش شهرها
۱ ـ شهر و چشم‌اندازهای آن
۲ـ نگاهی فراگیر بر شکل‌گیری زیستگاه‌های‌انسانی
۳ ـ بهره‌وری از فرصت‌های محیطی‌ـ‌ انسانی

فصل دوم
شناخت شهرهای امروز ایران
۱ـ سنجش پیشینه‌های شهرسازی ایرانیان
۲ـ شالوده‌ی‌ساختاری مدرنِ شهرها: ابزاری برای شناخت و سنجش

فصل سوم
شهرسازی: «نهضت معماری مدرن» و پس از آن
۱ـ شهر به جهان امروز
۲ـ تدبیرهای اصولی و طرح‌های نو برای آینده‌ی شهرها
۳ـ نهضت‌معماریِ‌مدرن و دست‌آوردهای آن در شهرسازی
۴ـ پایتخت‌های نوبنیاد
۵ـ شهرهای نو و نوسازی‌های شهری به‌مقیاسِ گسترده
۶ـ رویدادها و شخصیّت‌های فضای تجربیِ شهرسازیِ‌مدرن
۷ـ پایه‌های نظریِ تجربه‌های شهرسازیِ‌مدرن
۸ـ شهرسازی به‌مثابه دانشی تجربی در جهان ما
۹ـ جهان روزمرّه‌گی‌های شهرسازیِ‌مدرن
۱۰ـ شهر بزرگ به چهره‌ی امروزی: «ابرشهر»ها
۱۱ـ بازشناسی محفلِ‌شهریِ درون ابرشهرها
۱۲ـ ابزارهایی برای سنجش وضعیت کنونی شهرسازیِ‌مدرن در ایران

• دانلود پیشگفتار کتاب به صورت کامل
• دانلود فهرست کتاب به صورت کامل

دریافت تصویر روی جلد
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.