انتشار کتاب «مفاهیم پایه در طراحی فضا»

اختصاصی معمارنیوز- انتشار کتاب «مفاهیم پایه در طراحی فضا»

تألیف: اولریخ اکسنر، دتریش پرسل
ترجمه: دکتر شادی عزیزی، صفـورا اولنـج
ناشر: انتشارات فکر نو
تاریخ چاپ: ۱۳۹۵
تیراژ: ۱۰۰۰ نسخه
قیمت: ۱۲۰۰۰ تومان

یادداشت مترجم:
فضـا، عنصـری اسـت کـه از دیربـاز در محوریـت رشـته معماری قـرار داشـته اسـت. اگرچـه در دوره‌های مختلفـی از تاریـخ معمـاری برحسـب مسـائل پیش روی انسـان و توسـعه فکـری وی، مؤلفه‌های گوناگونـی نظیـر کارکـرد، فـرم، اقتصاد، تکنولوژی، زیبایی‌شناسی و… خودنمایی بسـیار داشته‌اند، امـا فضـا به‌عنوان اصـل محـوری معمـاری کمـاکان بـه حیات خـود ادامه داده اسـت. ایـن در حالـی اسـت که بسـیاری از دانشـجویان معمـاری، در سال‌های اولیه‌ی تحصیـل خود چنیـن تصـور می‌نمایند که ایـده پردازی بـه طـور اخـص بـر تولید حجـم تمرکـز دارد و تولیـد حجم را معـادل خلق اثـر معمـاری می‌دانند.

همچنیـن بـا کسـب تجربـه بیشـتر، دانشـجویان معمـاری بـا مسئله‌ای جـدی دیگـری نیـز روبـرو می‌شوند. بـرای آنـان جـای سـؤال خواهـد بـود کـه چـرا بعضـی از فضاها که توسـط خـود مردم بـدون حضور معمـاران طراحـی و سازماندهی‌شده اسـت، احساسـی از خوشـایندی و طیـب خاطـر را بـرای کاربـر آن فضـا پدیـد می‌آورند. درصورتی‌که کـم نیسـتند بناهـای معمارسـاختی که چنین حسـی در آنان هویـدا نمی‌گردد. تـا جایـی کـه حتـی بناهـای معمـاری بـا احجـام شـاخصی هم به چشـم می‌خورند کـه تجربـه دل‌انگیزی برای کاربـران در آن رقم نمی‌خورد.

مراد از تجربـه در اینجـا، تجربـه فضایـی و حـال و هوای آن اسـت؛ و از آنجایی‌ که تجربـه فضایـی بـر مبنـای ادراک و ذخیـره دانشـی انسان‌ها شـکل می‌گیرد، فضـا می‌بایست توانایـی تحریـک احسـاس و قـوه شـناختی انسـان را داشـته باشـد و زمینه مناسـبی بـرای درگیر و فعال نمـودن افراد در فضـا پدیـد آورد.

بـه عبارتـی تولیـد فضـا بـر پایـه ادراک و احسـاس افـراد بنـا شـده و نه‌تنها از فـردی بـر فـرد دیگر کاملاً متفاوت اسـت، بلکه تابعی از زمـان نیـز می‌باشد. پوسـته تولیدشـده نیـز همچون آسـتانه یا مـرزی اسـت کـه چگونگـی رابطـه میـان فضایـی درون و بـرون را تعریف می‌نماید و در ادراک انسـان از فضـا نقـش مهمـی ایفـا می‌نماید.

کاربـران فضـا بـا تکیـه بـر ذخیـره دانشـی خویش کـه بر پایـه عوامل مختلـف نـژادی- تاریخی-جنسـیتی شـکل یافتـه اسـت، فضـا را ادراک کـرده و آن را در طـول زمـان شخصی‌سازی می‌نمایند؛ کـه ایـن عمـل در بسـیاری از مواقـع بـا آنچـه طراحـان اولیـه بـرای بنـا پنداشته‌اند، به کلی تفـاوت دارد و چهـره و چه بسـا کاربـرد فضـا و در نهایـت شـخصیت فضا را بـه کلـی دگرگـون می‌سازد. در ایـن راسـتا به‌ندرت بـه چشـم می‌خورند معمارانـی کـه کاربـران فضـا را در طـول زمان‌های آتـی مـورد تحلیـل و پیش‌بینی قـرار داده و بـه تدابیـری بـرای فعـال نمـودن آنـان در فضـا و افزایـش حـوزه اثـر آنـان در فضا بیندیشـند.

همچنیـن بسـیاری از دانشـجویان معمـاری پـس از ورود بـه رشـته معمـاری و یادگیـری طراحی پـلان و حجم به کلی فرامـوش می‌نمایند که تولیـد فضـا چیـزی وراء طراحی نقشه‌های فنی نظیر پلان‌ها، مقاطع، نماها و یـا هنرنمایـی در تولیـد پوسـته فضا اسـت. به‌علاوه زمانی که دانشـجویان بـه ابـزار طراحـی مسـلح می‌گردند، رسماً نقش تجربه زیسته و عناصـر زنـده محیـط را در ادراک خوشـایند از فضـا فرامـوش می‌نمایند؛ و از نقـش عناصـری نظیـر نـور، صـدا، رنـگ، بافـت و مهم‌تر از همـه ذخیره دانشـی افـراد در ادراک فضـا بسـیار سـاده می‌گذرند.

کتـاب «مفاهیـم پایـه در طراحـی فضـا» بـر روی یکـی از اجـزای کلیـدی معمـاری کـه عبارت اسـت از پدیده فضا، مسـتقل از کارکردهای مشـخص و حوزه‌های تخصصـی [نظیـر معمـاری منظـر طراحـی شـهری، معمـاری داخلـی و …] تمرکـز دارد. هم‌چنین ایـن کتـاب در مـورد حس‌های مختلفـی کـه افـراد بشـر بـه کار می‌گیرند تـا محیـط اطـراف خویـش را ادراک کنند، بحث می‌نماید؛ و چگونگی پـردازش محرک‌های حسـی و ارزش‌گذاری‌های مبتنـی بـر تجربیـات شـخصی نیـز در ایـن کتـاب مـورد بحـث و بررسـی قـرار می‌گیرند.

کتـاب حاضـر، بر روی طیفـی از فضاهای متنوع بـا گونه‌بندی متفاوت فضائـی و مؤلفه‌های نسـبی آن‌ها نیز تمرکز دارد. همچنین به تشریح اصـول پایـه کـه لازمـه طراحـی انـواع فضاهـا می‌باشد و عناصـر و ابـزار طراحـی فضائـی به کمک روش‌های طراحی شـخصی می‌پردازد؛ و در نهایت این کتاب تلاش دارد تا درک عمیق‌تری از ویژگی‌های مشـخص فضاهـا بیـان نمـوده و هم‌چنین روش‌هایی ارائـه نمایـد کـه در آن طراحـان بتوانند از پیامدهای روش‌های انتخابی خویش آگاه گردند.

شادی عزیزی
مهرماه ۱۳۹۵

• فهرست کتاب:

فصل اول: ادراک فضایی
– حواس نزدیک و دور
– سیستم شناختی
– پدیده شناسی فضا

فصل دوم: انواع فضاها
– فضاهای عملکردی
– روح مکان
– خصوصی و عمومی
– فضاهای مسکونی و کاری
– فضاهای فرهنگی و تفریحی
– حرکت و ارتباطات
– پرستیژ (اعتبار- منزلت)
– استفاده دائم یا موقت
– صحنه های نمایش و فضاهای خیالی

فصل سوم: پارامترهای طراحی فضایی
– بناها در بستر
– مقیاس و ابعاد فضایی
– درون و بیرون
– نظم و تصادف
– تراکم – تهی بودن
– زمان  و فضا
– وضعیت های فضایی
– مصالح
– حال و هوا

فصل چهارم: عناصر و ابزار طراحی فضایی
– ایده های حجمی و ایده مفهومی
– یادداشت برداری
– ترکیب، تناسب، ابعاد
– فضا، طرح و سازه
مرزهای فضایی و اتصالات (مفاصل)
– لایه بندی
– شفافیت
– فضای [طراحیشده به کمک] رقص آرایی
– نور و سایه
– گرما، رطوبت، صوت، بو
– مصالح، بافت، تزیینات و رنگ
– مبلمان، عناصر ثابت و متحرک

سخن پایانی

دریافت تصویر
منبع خبر: www.MemarNews.com

مطالب معمارنیوز را در کانال تلگرام معمارنیوز دنبال نمایید.